Een tractor die zonder bestuurder over een veld rijdt en daar zelfstandig aan de slag gaat, klinkt nog als toekomstmuziek, maar is over enkele jaren realiteit. Het strategisch onderzoekscentrum Flanders Make ontwikkelde de eerste zelfrijdende tractor in ons land die allerlei taken van de landbouwer kan overnemen. Tijdens de fruitoogst plaatst hij bijvoorbeeld lege kratten naast het veld. Zodra ze gevuld zijn met fruit, haalt hij ze weer op en plaatst ze in een vrachtwagen. Dergelijke technologische innovatie kan landbouwers helpen om efficiënter te werken en het tekort aan arbeidskrachten in de sector op te vangen.
De landbouwsector heeft de ambitie om duurzamer te produceren maar wordt daarbij geconfronteerd met enorme uitdagingen, zoals de extreme weersomstandigheden waarmee de klimaatverandering gepaard gaat en het voeden van een groeiende bevolking. Een bijkomend probleem is het tekort aan arbeidskrachten, dat de levensvatbaarheid van de sector op de lange termijn ondermijnt. ‘Innovatie en automatisering kunnen hierop een antwoord bieden’, zegt Chris Ganseman, Technical Project Manager bij Flanders Make in Lommel. ‘Autonome landbouwvoertuigen zorgen voor een hogere productie omdat ze dag en nacht werken. Ze kunnen ook het tekort aan arbeidskrachten opvangen en vervelende, monotone taken overnemen van de landbouwer. Al zullen landbouwers nooit helemaal vervangen worden, iemand moet die machines wel controleren en onderhouden.’ 
Flanders Make ontwikkelde een zelfrijdende tractor waarbij de hoogtechnologische snufjes van zelfrijdende wagens gecombineerd werden met een hoge precisie in uitvoering van zijn taken. Uiterst nauwkeurige GPS-infrastructuur, sensoren, camera’s en scanners zorgen ervoor dat hij dag en nacht kan opereren in vaak stoffige omstandigheden. Dankzij artificiële intelligentie kan hij ook veilig anticiperen op personen die zijn pad kruisen. Deze autonome tractoren kunnen allerlei repetitieve taken voor hun rekening nemen, bijvoorbeeld hooibalen ophalen op verschillende plekken op het veld en samenbrengen voor transport, automatisch ploegen, maaien of sproeien. Hierdoor kunnen landbouwers zich meer toeleggen op complexe opdrachten die minder makkelijk te automatiseren zijn. ‘Autonome voertuigen kunnen ons bijstaan, waardoor we meer tijd kunnen vrijmaken voor taken waar onze kennis en ervaring nuttig blijft.’ zegt Mark Nickmans van fruitbedrijf Nickmans uit Halen. ‘De hele landbouwsector moet beter georganiseerd worden. Autonoom werkende voertuigen horen daar in de toekomst sowieso bij.’ 
We evolueren naar een situatie waar de operator zijn autonome voertuigen aanstuurt via een programma op de pc of tablet, zeggen ze bij Flanders Make. Verschillende machines zullen ook samenwerken. Zo kunnen bijvoorbeeld een drone en autonoom rijdende tractor samen ingezet worden om een optimaal sproeiresultaat te bekomen. Flanders Make werkt daarnaast bijvoorbeeld ook aan technologie voor autonome vorkheftrucks en andere voertuigen die efficiënt en veilig aan de slag gaan in productieomgevingen. Zulke technologische innovaties zijn dus breed inzetbaar en dragen bij tot een sterke industrie in Vlaanderen.