Voor haar onderzoek naar een therapie tegen de ingrijpende zenuwziekte
Charcot-Marie-Tooth is prof. dr. Esther Wolfs (BIOMED UHasselt)
op zoek naar wijsheidstanden van personen die lijden aan de aandoening. “Uit deze wijsheidstanden willen we stamcellen halen om het ziekteproces haarfijn te analyseren. We geloven dat we zo de sleutel kunnen vinden om de aandoening Charcot-Marie-Tooth, waar wereldwijd 1 op 2.500 personen aan lijdt, te behandelen”, zegt Esther Wolfs, die met haar uniek stamcelonderzoek bij de top 15 van Wetenschapstalenten is gerangschikt door New Scientist.
“Onze tanden zitten boordevol leven. Er zitten wel miljoenen cellen in onze tanden en die kunnen een belangrijke rol spelen in de geneeskunde van morgen”, zegt prof. dr. Esther Wolfs. In haar onderzoek aan BIOMED UHasselt focust zij met haar onderzoeksgroep op stamcellen die in wijsheidstanden te vinden zijn. Deze kunnen namelijk dienen als basis voor therapieën tegen ziektes zoals kanker en de ziekte Charcot-Marie-Tooth.
“Stamcellen zijn de pure basis van alle cellen. Al in de embryonale fase van ons leven transformeren ze zich tot alle soorten cellen die in ons lichaam zitten. Die transformatie kan je in het lab ook nabootsen, om zo ziektebeelden te analyseren. In onze wijsheidstanden zijn heel veel stamcellen terug te vinden, dat maakt van deze tanden een uitstekende bron voor ons onderzoek”, legt Esther uit.
Het FIERCE Lab, haar onderzoeksgroep, lanceert nu de wereldwijde zoektocht naar wijsheidstanden van personen die lijden aan de erfelijke aandoening Charcot-Marie-Tooth (CMT). Deze ziekte tast de zenuwen in het lichaam aan, waardoor spierkracht afneemt en de levenskwaliteit van patiënten enorm beperkt wordt. Van CMT bestaan er twee belangrijke types. Bij CMT type 1 is het isolerende omhulsel rond de zenuwen aangetast, bij type 2 zijn de zenuwen zelf aangetast. De onderzoeksgroep van Esther Wolfs bestudeert voornamelijk CMT type 1.
“We weten dat de ziekte ontstaat door een genetisch defect in een specifiek type cel in ons zenuwstelsel, namelijk de Schwanncellen. In ons lab transformeren we stamcellen uit wijsheidstanden tot Schwanncellen en proberen we het genetisch defect dat CMT veroorzaakt na te bootsen. Maar het is erg moeilijk om exact hetzelfde defect te simuleren. De stamcellen uit wijsheidstanden van personen met de ziekte van Charcot-Marie-Tooth dragen het defecte gen, en zijn daarom perfecte kandidaten om te transformeren naar Schwanncellen. Deze kunnen we gebruiken als nieuwe modellen om de ziekte te bestuderen. We denken dat we hiermee de sleutel kunnen vinden tot een therapie voor CMT, want vandaag bestaat er nog geen behandeling voor de ziekte.”
De groep van prof. Wolfs is wereldwijd in contact met CMT-patiëntenorganisaties en met onderzoeksgroepen die werken rond deze ziekte. “Uiteraard vragen we niemand om spontaan hun wijsheidstanden te laten trekken en aan ons te doneren. We richten ons op adolescenten en volwassenen die aan CMT lijden, of weten dat ze genetisch belast zijn omdat CMT in hun familie voorkomt, en die hun wijsheidstanden moeten laten trekken uit tandheelkundige redenen. Vaak worden deze tanden mee naar huis genomen, maar ze zijn dus een bron boordevol nuttige informatie waar onze onderzoeksgroep mee aan de slag zou kunnen gaan. De onderzoeksgroep regelt zelf het transport en neemt alle kosten op zich.
Prof. Esther Wolfs en haar team zijn
de enige in de wereld die werken met stamcellen uit wijsheidstanden om te komen tot een therapie voor de ziekte CMT. Met haar unieke onderzoek is Esther Wolfs nu één van de 15 geselecteerde kandidaten voor
Wetenschapstalent 2023 van het Nederlandse populaire wetenschapsmagazine New Scientist. “Een heel fijne erkenning voor mij en mijn hele team”, zegt Esther Wolfs. “Het brengt ons onderzoek nog dichter bij de mensen en met deze nominatie hoop ik dat we nog meer mensen bewust kunnen maken over uit wat voor een ongelooflijke waardevolle bronnen ons lichaam bestaat.” Ook het grote publiek kan meestemmen in de wedstrijd voor Wetenschapstalent 2023 van New Scientist.
Stemmen op prof. Esther Wolfs kan op
www.newscientist.nl/talent.