In februari 2023 startte het Agentschap voor Natuur en Bos samen met stad Genk en de Vlaamse everzwijncoördinator een leertraject voor het beheer van everzwijnen in bewoond gebied. Een jaar later blijkt de aanpak in het leertraject een succes. De meldingen van overlast en schade zijn duidelijk afgenomen en 92% van de Genkenaars die een melding deden, pleiten voor het verderzetten van de aanpak. Reden genoeg voor het Agentschap voor Natuur en Bos om deze aanpak verder uit te rollen in heel Vlaanderen.
Doel van het leertraject was om in Genk de overlast, schade en onveiligheid door de aanwezigheid van everzwijnen in bewoond gebied terug te dringen. In het leertraject pasten Natuur en Bos en stad Genk een mix toe van intensieve communicatie en sensibilisering, preventieve maatregelen en gericht faunabeheer met vangkooien en actief bejagen.
De ervaringen in Genk tonen aan dat deze aanpak vruchten afwerpt. De evolutie van het aantal meldingen tijdens het leertraject geeft dat helder aan. Deze cijfers bevestigen ook de bevindingen op het terrein: een afname van waarnemingen gebaseerd op (sporen van) dieren en wildcamera’s.
Zowel bij de start van het traject in februari als in oktober 2023 peilden Natuur en Bos en stad Genk naar de houding van inwoners van Genk ten opzichte van everzwijnen en polsten ze bij afloop van het traject ook naar de ervaringen tijdens het leertraject.
Voor ruim 80% van de deelnemers aan die bevraging werden de verwachtingen van het leertraject ingelost. Voor 40% verliep het leertraject zelfs beter dan verwacht.
Telkens meer dan 75% van de betrokken inwoners is neutraal tot zeer tevreden over de informatie die ze kregen van de faunabeheerders over everzwijnen, de preventieve maatregelen en het faunabeheer. Even tevreden zijn ze over de gebruikte beheermethoden (78% neutraal tot zeer tevreden).
Natuur en Bos stelde eind 2023 een ‘Everteam’ samen met 1 teamleider en 7 gemachtigde faunabeheerders. Dit team rolde intussen de Genkse aanpak al verder uit in buurtgemeenten Houthalen-Helchteren en As.
Maar ook in Vlaams-Brabant is de voorbereiding in een aantal gemeenten gestart. Doel is om in 2024 dit team in heel Vlaanderen in te zetten om overlast en schade door everzwijnen aan te pakken met de beproefde mix van sensibiliseren, preventie en gericht faunabeheer. Het succes van deze aanpak staat of valt met een eenvoudig systeem om schade of waarnemingen te melden. In Genk verliep dit via de site van de stad.
Natuur en Bos ontwikkelde in 2023 een nieuwe online tool om schade en waarnemingen van wilde dieren te melden. Deze tool maakt het burgers mogelijk om op een snelle en eenvoudige manier schade of waarnemingen te melden van een hele reeks soorten. Naast het everzwijn, gaat het onder meer ook over wolf en bever, maar ook om een aantal ‘exoten’ zoals de wasbeer, de Chinese muntjak en de nijlgans.
Melden van schade of waarnemingen kan via: www.wildinzicht.be.