Een bijzondere gemeenteraad heeft vanavond, dank zij de stem van onafhankelijk schepen Joren Mertens, een einde gemaakt aan het bestuursmandaat van burgemeester Rik Rijcken en de schepenen van Pro en N-VA, en een nieuw schepencollege van CD&V en Balans geïnstalleerd. Dat gebeurde in afwezigheid van Rik Rijcken, wiens schoonvader vrijdag overleed.
Jef Plas, fractieleider van PRO, was snoeihard in zijn veroordeling van de gang van zaken: "Een gitzwarte dag voor de politiek in Hamont-Achel en een groot onrecht voor onze beleidsploeg", zei hij. "Het kan niet zijn dat het decreet dat in oktober 2021 het licht zag, hier zo wordt misbruikt. Dit is niet in het belang van de burger, integendeel - dit is gewoon het gevolg van de honger naar macht bij CD&V en Balans, die zich niet willen neerleggen bij de verkiezingsnederlaag van 2018." Onze stad verdient het niet om het slachtoffer te worden van een politiek spel - het kan toch niet dat iemand als Joren Mertens, met slechts 142 voorkeurstemmen, de stad politiek op stelten kan zetten uit puur eigenbelang? aldus Plas. Hij overliep de realisaties van de meerderheid in de voorbije 42 maanden en overhandigde aan het eind aan Joren Mertens de beleidsvisie "waaraan hij zelf heeft meegeschreven en waarvan hij destijds in de pers verklaarde achter 95 procent van deze visie te staan."
Dat alles was slechts klein bier vergeleken met de tirade die schepen van financiën Roger Mertens (N-VA) tegen zijn overgelopen partijgenoot afstak. Hij verweet zijn naamgenoot gebrek aan verantwoordelijkheidszin en zei te vermoeden dat er andere motieven achter diens "geheimzinnige wendingen van de laatste maanden" schuilen. Aan het adres van CD&V en Balans zei hij: "De meerderheid die jullie vandaag hier op tafel leggen is in elk geval minstens even wankel als de bestaande meerderheid, want ook daar kan elk meningsverschil leiden tot zogenaamde ‘onbestuurbaarheid’ – en dat zeker wanneer ‘collegiale beslissingen’ moeilijk liggen voor sommigen onder jullie."
Bij de stemming werd de "constructieve motie van wantrouwen" aangenomen met 12 stemmen tegen 10, waardoor de burgemeester en schepenen van rechtswege werden ontslagen. Daarop werd overgegaan tot de eedaflegging van de nieuwe schepenen - Ilse Jaspers (Balans), Joren Mertens (Onafh.), Guy Joosten (CD&V), Tom Cox (CD&V) en Serge Vanderlinden (CD&V), die ook voorzitter wordt van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. Toen Joren Mertens de eed aflegde, kreeg hij een afkeurend applaus van een deel van het (talrijk opgekomen) publiek.
Ook Theo Schuurmans (CD&V) legde de eed af kandidaat-burgemeester. Maar voorzitster Linda Theunissen had op het eind nog een aap in de mouw. Uit een schrijven van het Agentschap Binnenlands Bestuur bleek dat de beoogde burgemeesterswissel op 1 oktober 2023 - Theo Schuurmans zou dan opgevolgd worden door Tom Cox en die zou als schepen opgevolgd worden door Ben Schuurmans (CD&V) - niet kan doorgaan om procedureredenen. Indien Theo Schuurmans afstand doet van zijn mandaat als burgemeester, is het automatisch aan de volgende op de lijst (qua aantal stemmen) om burgemeester te worden: dat is Guy Joosten. Pas als die afstand doet van zijn burgemeestersmandaat, kan Cox burgemeester worden.