Erfgoeddag vandaag, maar dit weekend stortte een waardevol erfgoedrelict in: de oude schuur van de beschermde laathoeve van Beverbeek. Het gaat om de oudste schuur van de gemeente en wellicht van Noord-Limburg. Ze dateert uit de 14de eeuw en was in de loop der eeuwen een halte voor de postkoetsen. De boerderij fungeerde destijds als zetel van de schepenbank en het domein Grevenbroek werd van daaruit beheerd. Beverbeek was een belangrijk kruispunt op de verbinding Antwerpen/Keulen en gold in de 17de en 18de eeuw als grensstation voor het postverkeer tussen de Nederlanden en Duitsland (Utrecht-Luik-Keulen/Parijs). De schuur die nu is ingestort, diende eeuwen geleden voor het wisselen van de paarden die voor de postkoetsen werden gespannen.
Het stadsbestuur is al jaren in onderhandeling met de eigenaars in een poging om de hoeve te verwerven en ze te laten restaureren. Maar die eigenaars wilden daar niet aan. Ze kregen destijds de boerderij in handen toen ze die aankochten van de KU-Leuven.
In een brief van 5 december 2012 aan de Inspectie RWO-Limburg kloeg de Erfgoedkoepel Hamont-Achel - met daarin het stadsbestuur en de erfgoedverenigingen - de ernstige verwaarlozing aan van de hoeve Beverbeek: "Onze erfgoedkoepel wilt u duidelijk maken dat het zeer waardevol complex van de hoeve Beverbeek in Achel de laatste jaren verkommert en dat vooral de oude historische schuur (ten oosten binnen de omwalling) sterk verwaarloosd wordt. Reeds jaren wordt met de eigenaar onderhandeld om deze verwaarlozing te stoppen. Ook de burgemeester van Hamont-Achel heeft vele stappen ondernomen, maar zonder resultaat. Wij achten het daarom dringend noodzakelijk om de eigenaar op zijn plichten te wijzen en zonder uitstel de ernstige schade aan te pakken. Met een nieuwe winter voor de deur lijkt ons de onmiddellijke actie noodzakelijk. De colonia Beverbeek waartoe de laathoeve Beverbeek behoort gaat historisch immers terug tot de 14de eeuw."
Maar er gebeurde niets.
"Voor onze erfgoedverenigingen is dit hallucinant nieuws, vooral omdat we de gemeente en de Vlaamse overheid al tien jaar wijzen op de verloedering van dit complex," zegt een woordvoerder. "Naast de eigenaar is ook onze overheid zwaar in de fout gegaan. Gebrek aan begeleiding, laksheid?, gebrek aan financiële compensaties,... De grote schuldige is wel de eigenaar. Koppig wilde hij met niemand praten of bekijken om zijn beschermd pand wel ‘in stand te houden’." De eigenaar van de hoeve bleek dit weekend onbereikbaar.
UPDATE In een reactie zegt burgemeester Theo Schuurmans dat er al jaren met de eigenaar gepraat wordt om een oplossing te kunnen vinden voor het onderhoud van de schuur. "Dit kan via aankoop of andere constructies. Maar de kern is en blijft: welk is de mogelijke herbestemming van deze site, die in natuurgebied ligt en die geklasseerd is? Een herbestemming bepaalt uiteindelijk het nut en dus de toekomst van deze site met gebouwen. De schuur werd niet onderhouden omdat ze voor de boer op geen enkele wijze gebruikt kan worden voor zijn landbouwactiviteiten.
Hoe het nu verder moet weet ik niet; de komende week stapt de inspectie van onroerend erfgoed af en zal ze instructies geven. " Op de foto's: bovenaan: de voorzijde van de ingestorte schuur; onderaan de achterzijde en een foto van de schuur uit de lente van vorig jaar. Daarnaast een archieffoto van een deel van het woongedeelte vele jaren geleden.