Het gebied rond de Achelse Kluis kent een lange religieuze traditie. Nog voor de Franse Revolutie leefden er kluizenaars en in 1846 kwamen de gebouwen in handen van de trappistenmonniken van Westmalle. Ooit verbleven er 140 monniken. “Maar door het dalend aantal broeders, en bezorgd om de toekomst van de religieuze site, hebben we de laatste jaren, in overleg met abt Nathanaël van Westmalle, naar een mogelijke nieuwe en zinvolle bestemming gezocht”, zegt burgemeester Theo Schuurmans. “Zo heeft de stad een herbestemmingsstudie met een beperkte marktverkenning uitgevoerd. Een beetje onverwacht kwam dan de vraag van abt Nathanaël om op de site onderdak te verschaffen aan de gemeenschap Fazenda da Esperança.”
Op vraag van de abt van Westmalle – onder wiens bestuur de Achelse Kluis sinds 2011 valt – heeft bisschop Patrick Hoogmartens "graag zijn toestemming verleend aan de Fazenda da Esperança om zich in het bisdom Hasselt te vestigen," aldus het bisdom. "De Fazenda da Esperança is een gesloten leefgemeenschap die 30 jaar geleden ontstond in Brazilië en intussen wereldwijd op 130 plaatsen actief is. In totaal verblijven er ruim 2.500 mensen. Europa telt volgend jaar al 15 gemeenschappen, waarvan 7 in Duitsland. De organisatie zocht al langer een plek in België en Nederland. Met de Achelse Kluis slaan ze nu twee vliegen in een klap. De abdij ligt immers op de grens tussen de Belgische provincie Limburg en het Nederlandse Brabant."
In de ‘boerderijen van de hoop’ worden mensen met een afhankelijkheidsproblematiek – maar die ‘clean’ zijn – geholpen om hun leven vanuit het evangelie weer op de rails te krijgen. Het is een gesloten leefgemeenschap met een dagindeling die even strikt is als in een klooster, met andere woorden: gemeenschapsleven, arbeid en gebed. De bewoners nemen een jaar lang afstand van familie en vrienden, maar ook van bijvoorbeeld multimedia, alcohol en nicotine. Door hen een nieuwe levensstijl aan te leren, krijgen ze opnieuw hoop op een betere toekomst en voelen ze zich geroepen om hun verantwoordelijkheid op te nemen in de samenleving. De bewoners staan als vrijwilligers in voor allerlei taken en het onderhoud van de abdij. Het gaat in het begin om een tiental personen, dat later zou uitgroeien tot een 40-tal.
“Ik ben vooral blij dat de abdij een plek blijft van gebed en spiritualiteit”, zegt broeder Nathanaël van de trappisten in Westmalle, die wekelijks naar Achel zal blijven komen. “Het klooster blijft patrimonium van de trappistenorde. De abdijgebouwen verhuren we aan de Fazenda. We durven hopen dat het kán, en geven graag alle kansen aan deze gemeenschap om te slagen. Ik heb er alvast vertrouwen op dat Gods zegen op de Fazenda zal rusten.”
Momenteel verblijven nog twee monniken in de Sint-Benedictusabdij. Zij blijven in Achel, maar verhuizen naar een ander deel van het complex. Ook alle economische activiteiten – brouwerij, cafetaria en winkels – blijven behouden en staan onder het beheer van de abt van Westmalle. Dit gedeelte is afgesloten voor de Fazenda da Esperança. De abdijkerk ten slotte blijft eveneens toegankelijk voor liturgische vieringen.
“We zijn blij met deze religieuze herbestemming die aansluit bij de historie en traditie van de Achelse Kluis. Hiermee gaan we terug naar de essentie van de abdij. Voor onze stad is het ook een goede zaak, want de abdij blijft een toeristische aantrekkingspool en een belangrijke toeristische poort voor Vlaanderen en Nederland. De zoektocht naar een zinvolle herbestemming van deze religieuze site is hiermee afgerond”, besluit Theo Schuurmans.