Jan Vaes heeft een boek geschreven, "Graven van Loon". Het gaat over de geschiedenis van Limburg in de middeleeuwen en de Nieuwe Tijd tot aan de Franse revolutie. Dat boek - en Jan  Vaes - kreeg de voorbije dagen nogal wat aandacht in de media. In enkele gevallen omdat Vaes zei dat Bree, Beringen en Hamont "illegaal" gesticht waren, omdat de gronden destijds aan de kerk en niet aan de graaf vn Loon toebehoorden.
Maar Jan Vaes doolt, zegt Luk Van de Sijpe, die eerder al over "De Loonse stad Hamont" een boek schreef. "Hamont is volledig ‘legaal’ gesticht. De graaf van Loon had in Hamont nooit rechtsbevoegdheid. Oorspronkelijk werd de politieke en in het bijzonder de juridische macht uitgeoefend door het Sint-Servaaskapittel van Maastricht. Maar in de loop van de eerste helft van de 14de eeuw werden deze rechten overgedragen aan de heer van Boxtel. Het is ook deze heer die in Achel een eerste kasteel oprichtte. Een latere heer van Grevenbroek gaf op het einde van de 14de eeuw aan de handelsplaats Hamont een aantal stedelijke rechten, zoals het recht om de plaats te omwallen en poorten te plaatsen. Op dat moment was er al geen Loonse graaf meer."
Na een ruzie tussen Achel en Neerpelt in 1401 werd het gebied van Hamont-Achel en Sint-Huibrechts-Lille veroverd door de prinsbisschop van Luik, in zijn hoedanigheid van graaf van Loon. Hamont werd nadien als Loonse stad beschouwd en benaderd. Hamont samen met Achel en Sint-Huibrechts-Lille was dus tot 1401 een onafhankelijk ministaatje, zegt Van de Sijpe: "De heren van Boxtel vanaf 1257 en de heren van Grevenbroek na 1367 regeerden met volle autonomie over dit grensgebiedje. Dat Hamont als kleine stad werd uitgebouwd bewijst dat de heren van Grevenbroek in die periode een belangrijke rol hebben gespeeld. Dit detail uit de geschiedenis is blijkbaar nog steeds onbekend bij het grote publiek." En bij Jan Vaes, dus.