Minister Bourgeois heeft het cultuurlandschap van het Hoksent, als deelgebied van de Valleien van Dommel en Bollisserbeek tussen Peer, Hechtel-Eksel, Overpelt en Neerpelt, voorlopig aangeduid als ankerplaats. Ankerplaatsen zijn de meest landschappelijke waardevolle gebieden voor Vlaanderen. Ze vormen een geheel van verschillende maar samen voorkomende erfgoedelementen. Ze zijn uitzonderlijk inzake gaafheid of representativiteit, nemen ruimtelijk een plaats in die belangrijk is voor de zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving of zijn uniek. “Een definitie waaraan – dat weten wij al langer – het Hoksent zeker beantwoordt”, vindt ook schepen voor erfgoed Raf Truyens.
Ook minister Bourgeois erkent de uitzonderlijke schoonheid van het cultuurlandschap van het Hoksent. Bij ministerieel besluit van 17 december 2012 onderscheidt hij in het Hoksent het historisch, stabiele open akkercomplex rondom de oudste kapel van Noord-Limburg, de aanwezigheid van enkele historische wegen, de aanwezigheid van typische veldkapelletjes, de zeer geringe bebouwingsdichtheid, enkele historische hoevegebouwen, de kapel van het Musschennest, de Hoksentkapel (8ste eeuw) omgeven door acht statige linden en de goed bewaarde Schans van ’t Hoksent.
Het besluit van de minister wordt momenteel voor advies voorgelegd. Naar verwachting zal de definitieve aanduiding als ankerplaats binnen het jaar volgen. De aanduiding als ankerplaats heeft geen rechtstreekse gevolgen voor particulieren. Na de definitieve aanduiding geldt voor openbare besturen wel een zorgplicht, wat inhoudt dat zo zorgvuldig mogelijk moet worden omgegaan met de aanwezige erfgoedwaarden. Bovendien is de aanduiding als ankerplaats de aanzet voor de vertaling naar een erfgoedlandschap met daaraan gekoppelde onderhouds- en landschapspremies.
Maar zover is het nog niet. “Genieten van het landschap kan je intussen wel”, besluit Truyens. “Vorig jaar openden we er de prachtige wandeling Hoksent-Molhem met een startplaats aan de kerk van Eksel en ook Natuurpunt heeft een prachtig wandelpad kunnen aanleggen op de samenvloeiing van de Dommel en de Bollisserbeek (startplaats: Schansdijkstraat x fietspad spoorweg).”