Slachtoffers van een ongeval of geweld willen meestal een vergoeding voor ‘pijn en smarten’ oftewel morele schadevergoeding. Het gaat dan om psychische schade of gederfde levensvreugde. Er bestaat zelfs een tabel om het smartengeld te berekenen. Toch varen rechters vaak een eigen koers, omdat tarieven tekortdoen aan de werkelijkheid.
Zo was er een dame die het slachtoffer was van een groepsverkrachting en een vast bedrag eiste per dag dat zij leed en nog zou lijden. Het hof van beroep van Antwerpen vond een vast bedrag per dag niet gepast. Smartengeld heeft een symbolische waarde, bedoeld om alternatieve vormen van geluk te brengen. De ene dag is de andere niet. Alles kan wennen en een mens kan zich aanpassen, aldus het hof. Vandaar geen vast bedrag per dag, maar een ‘billijke’ globale som van 26.000 euro. Omdat het drama de dame niet losliet. In wetenschappelijke termen heet dat posttraumatische stress of een hoge score op ‘rumineren’. Het hof hield ook rekening met de invloed van de nicotine- en alcoholverslaving op haar levensverwachting. Een apart bedrag reserveerde het hof voor de seksuele schade. De dame had nog wel een langdurige relatie met een heer die haar steun en toeverlaat was, maar zij verdroeg niet dat hij haar aanraakte. Zonder rekenkunde maar met feeling kende de rechter 3.500 euro toe. Te veel of te weinig? Levensvreugde en cijfers, het blijft een moeilijke combinatie.
Jan Bouly
De auteur is advocaat