Tijdens de zwangerschap blootgesteld zijn aan hogere temperaturen, kan een biologische veroudering van het kind tot gevolg hebben. “Tijdens ons onderzoek aan UHasselt hebben we ontdekt dat hitte de lengte van de telomeren van de pasgeborene verkort”, zegt dr. Dries Martens. “Telomeren zijn de uiteinden van onze chromosomen, hun lengte bepaalt de levensduur van onze cellen. Kortere telomeren kunnen mogelijk zorgen voor een lagere levensverwachting.”
“Voor ons onderzoek hebben we binnen het Limburgs Geboortecohort 1.100 pasgeborenen opgevolgd. Via een analyse van het navelstrengbloed zagen we dat de telomeerlengte varieerde bij de kinderen, en dat blootstelling aan hitte hier een duidelijke rol in speelde”, legt Dries Martens uit. “Heel concreet zagen we dat de lengte van de telomeren gemiddeld 1,5 procent daalde, per graad dat de wekelijkse temperatuur tijdens de zwangerschap steeg boven de 19,5 graden Celsius. Dit kon oplopen tot meer dan 3 procent kortere telomeren in de laatste weken van de zwangerschap.”
Hoe ernstig is dit nu voor kinderen? “We willen meteen nuanceren”, zeggen de onderzoekers. “Het is niet zo dat kinderen waarvan de moeder zwanger was tijdens een hittegolf minder gezond zouden zijn. Andere factoren gedurende de rest van het leven, zoals luchtvervuiling, roken en levensstijl hebben nog een verdere impact op de telomeren. We weten evenwel dat op latere leeftijd kortere telomeren gelinkt zijn aan een hoger risico op cardiovasculaire ziekten. Dat maakt deze resultaten dus opmerkelijk, want hieruit blijkt dat niet alle pasgeborenen biologisch even oud zijn, en dat blootstelling aan hitte tijdens de zwangerschap daar een rol in speelt”, zegt Dries Martens.
“Zeker aangezien we door klimaatverandering almaar meer warmere periodes gaan meemaken is dit een belangrijke vaststelling om rekening mee te houden”, zegt Tim Nawrot. “De klimaatopwarming brengt nieuwe gezondheidsrisico’s voor de mens met zich mee. Mogelijk treedt er voor bepaalde effecten over generaties adaptatie op naar hogere temperaturen, maar we weten niet hoe snel dit zal gaan. Het is dus aangewezen voor zwangere vrouwen om zich niet te zeer bloot te stellen aan al te warme temperaturen. Zeker omdat we in eerder onderzoek van UHasselt al aantoonden dat hitte tijdens de zwangerschap ook kan leiden tot een stijging in het aantal vroeggeboortes."