Zestien Limburgse gemeenten werken aan een strategisch duurzaam vastgoedplan om hun gemeentelijke gebouwen tegen 2050 klimaatneutraal te maken. De opmaak en uitvoering van zo’n plan is geen eenvoudige opgave en vereist veel specialistische kennis. Via het Europees gesubsidieerde project SURE2050 genoten de deelnemende gemeenten de afgelopen drie jaar van de nodige opleiding en begeleiding door specialisten. Het project is nu afgelopen.
SURE2050 staat voor “Sustainable Real Estate 2050”. Het project, liep van 2019 tot april 2023. Zowel centrale overheidsinstellingen als bijna 100 Vlaamse gemeenten stapten mee in het project. Met hulp van specialisten werkten zij aan een gemeentelijk plan om de transitie naar een koolstofvrij, klimaatbestendig publiek gebouwenpatrimonium in gang te zetten. Sommige gemeenten hebben hun plan en het bijhorend beleid inmiddels volledig klaar, andere werken er nog volop aan. “Mede door de energiecrisis creëerde het SURE2050-project, waaraan de provincie en 16 Limburgse gemeenten deelnamen, heel wat bewustwording”, zegt gedeputeerde Bert Lambrechts. “Dit project biedt onmisbare handvatten aan lokale besturen. De duurzame transitie vormt een enorme uitdaging. Niet enkel voor kleine gemeenten met een beperkt aantal personeelsleden, maar ook voor steden en gemeenten met een groot en gevarieerd patrimonium dat o.a. erfgoed omvat. De provincie Limburg en Dubolimburg, het Limburgse steunpunt voor Duurzaam Bouwen, ondersteunen en begeleiden de gemeenten hierbij, samen met de andere projectpartners.”
Het strategisch vastgoedplan is een duurzaam alternatief voor ad-hoc-beslissingen. “Door gebouwgerelateerde ingrepen zorgvuldig te plannen en op elkaar af te stemmen, reduceren openbare besturen niet enkel hun energiefactuur, maar besparen ze ook op andere, onnodige kosten”, zegt Gert Broeckx van Dubolimburg. “Zo kan je het vervangen van een verouderde ketelinstallatie beter tijdig plannen, dan te wachten tot de ketel stuk gaat. Als je dan eerst het gebouw grondig isoleert, kan je het vermogen van het nieuwe toestel op de nieuwe situatie afstemmen en eventueel opteren voor een installatie op basis van hernieuwbare energie.” Het plan helpt lokale besturen ook om te anticiperen op de nieuwe, Vlaamse regelgeving voor niet-residentiële gebouwen, die bijvoorbeeld in bepaalde gevallen verplicht om zonnepanelen te voorzien. Tegen 1 januari 2024 moeten alle gemeentelijke gebouwen bovendien over een Energieprestatielabel (EPC NR) beschikken. Gebouwen met parkeerplaatsen moeten dan weer uitgerust zijn met oplaadpunten tegen 2025.
De deelnemende gemeenten ervaren de meerwaarde van een strategisch duurzaam vastgoedplan, wat ook de overige gemeenten kan inspireren om met een dergelijk plan aan de slag te gaan. De plannen van Oudsbergen en Hasselt zijn inmiddels goedgekeurd en zitten in de uitvoeringsfase. Voor de gemeente Pelt zijn de visie en strategie goedgekeurd en worden de overige delen verder uitgewerkt. Ook de gemeenten Maasmechelen, As, Sint-Truiden, Borgloon, Hechtel-Eksel, Zonhoven, Voeren, Kortessem, Peer, Lommel, Wellen en Tessenderlo zetten achter de schermen belangrijke stappen naar een klimaatneutraal patrimonium.