De lokale Natuurpunt-afdelingen van
Pelt, Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren, Lommel en Peer gaan nauwer samenwerken in de
‘Regio Dommeldal’. Ze geven daarvan morgenavond om 20u de aftrap in De Geer in Eksel met de première van de documentaire
‘Het Dommeldal vroeger en nu’ van Maggie Kumpen.
In 1958 werd een Noord-Limburgse afdeling opgericht van de natuurvereniging ‘De Wielewaal’. Vanaf de jaren 1980 startte ze reservaatsprojecten rond onder andere de Dommelvallei, de Wateringen, de Veewei en de Lommelse Heidegebieden. Rond concrete reservaatprojecten, zoals de Vallei van de Zwarte Beek, het Hageven of het Doolbos, ontstonden gaandeweg ook lokale afdelingen van de vereniging ‘Natuurreservaten’ in Noord-Limburg.
In 2001 fuseerden beide organisaties tot het huidige ‘Natuurpunt’. Het gaf een enorme impuls aan de werking, en met het stijgende maatschappelijk belang van natuurbehoud steeg het ledenaantal in Vlaanderen de laatste jaren tot ruim boven de 120 000.
De samenwerking tussen vrijwilligers van de Natuurpunt-afdelingen in Noord-Limburg is altijd intens geweest. Natuur kent geen grenzen, en natuurreservaten liggen vaak op de grens tussen twee gemeenten. De grootste gemene deler van de werking van deze afdelingen is het
stroomdal van de Dommel.
Van het natuurgebied Heihuiskens in Helchteren, via de Resterheide in Hechtel en Wijchmaal, de samenvloeiing van Dommel en Bolisserbeek tussen het Ekselse Hoksent en het Peerse Molhem, tot aan de Nederlandse grens met het Hageven in Pelt: ze behoren allemaal tot het dal van de Dommel. Maar ook de Lommelse heidegebieden en De Wateringen, evenals Het Plat in Pelt of het brongebied van de Zwarte Beek
maken deze regio tot één van de natuurrijkste van Vlaanderen. De kengetallen van de werking van Natuurpunt in deze vijf Limburgse gemeenten zijn best indrukwekkend:
- meer dan 1.300 Noord-Limburgse gezinnen zijn er lid zijn van Natuurpunt.
- daarvan zijn 250 mensen actief vrijwilliger (als natuurgids, bestuurders, uitvoeren en plannen van natuurbeheer,..)
- zij worden daarbij ondersteund door 20 professionele medewerkers (terreinbeheer en planning, educatieve werking,..).
- bijna 1.000 ha topnatuur is aan de zorg van de vereniging toevertrouwd. Grotendeels zijn dat eigendommen van de vereniging, maar de gemeenten, de provincie Limburg en de Vlaamse overheid vertrouwen ook natuurterreinen toe aan de zorg van Natuurpunt.
- onder het motto “Natuur voor iedereen!” worden die natuurgebieden optimaal voor wandelaars ontsloten door bewegwijzerde wandelpaden, herstel van trage wegen, wandelbruggen over beken en plankenpaden door moerassen, vogelkijkhutten,..
- jaarlijks worden gemiddeld 300 activiteiten georganiseerd waaraan gemiddeld 7.000 mensen deelnemen.
- de vereniging is vertegenwoordigd in 10 overlegorganen en adviesraden en geeft een stem aan natuur naar het (lokale) beleid.
- de natuur-educatieve publiekswerking wordt onder andere georganiseerd vanuit het Wateringenhuis (Lommel), de Katershoeve en Resterheide (Hechtel-Eksel) en bezoekerscentrum Hageven (Pelt). Jaarlijks maken tienduizenden wandelaars, fietsers, schoolkinderen,.. op die manier kennis met de Noord-Limburgse natuur.
Met de samenwerking hopen de initiatiefnemers nieuwe vrijwilligers warm te maken voor de doelen en de uitdagingen waarvoor de regio staat. Almaar meer wordt natuurbehoud op een regionale schaal bekeken. Denk maar aan het ‘Riviercontract Dommel’ of de initiatieven rond ‘Bosland’. Of aan de gevreesde ‘leidingstraat’. Dan is het belangrijk om met een éénduidige stem te kunnen spreken.
Ze zijn ook overtuigd van het “sterke merk” van de Dommelvallei, waar ook in Nederland uitzonderlijke natuurgebieden elkaar snel opvolgen. Daar kan de bestaande grensoverschrijdende samenwerking versterkt worden.
(Foto Sake Kingma)