In het brongebied van de Dommel, Bolisserbeek en Zwarte Beek werkt Natuurpunt aan een reddingsoperatie voor de knoflookpad. Hiervan leeft in België nog maar een beperkt aantal dieren op twee locaties in Limburg. Om de soort te redden zijn poelen aangelegd, houtkanten aangeplant en een naaldhoutplantage omgevormd naar heide. De herstelwerken worden ondersteund door de Europese Commissie, het Agentschap Natuur en Bos en de gemeenten Peer en Hechtel.
De knoflookpad (foto) is een mystiek, zeer zeldzaam amfibie, dat gekenmerkt wordt door een gemarmerde rugtekening met een sterk wisselend patroon van bruingroene tot roodbruine vlekken en strepen. De pad dankt zijn naam aan zijn afweergedrag. Bij gevaar gaan ze hoog op hun poten staan, blazen ze zich op en laten ze een luid, gillend geluid horen. Bovendien scheiden ze ook nog een sterke knoflookgeur af. Zo proberen ze belagers op afstand te houden.
Tijdens de voortplantingsperiode - tussen half maart en half mei, met een piek tijdens de tweede helft van april - roepen de mannetjes vanop de vijverbodem. Omdat ze een zacht klokkend geluid onder water maken, is de roep enkel van dichtbij te horen. Een van nature voedselrijke, heldere, visvrije en niet te ondiepe waterpartij met een rijke onderwatervegetatie is noodzakelijk voor de ontwikkeling van de larven.
Na de voortplanting verplaatsen de volwassen dieren zich naar hun landhabitat. Hieraan stelt de knoflookpad eveneens hoge eisen. Ze verkiezen zandige rivier- en beekduinen of heuvelruggen, stuifzandheuvels in heideterreinen, maar soms volstaan ook (asperge)akkers en tuinen. Zolang er maar een losse, mulle bodemstructuur aanwezig is. Knoflookpadden graven zich overdag (en in de winterperiode) helemaal in door middel van wroetende bewegingen met hun achterwerk en achterpoten. Een vlot ingraafbare bodem is dus een must. De verborgen levenswijze maakt het erg lastig om de soort op die momenten op te sporen. Geschikt water- en landbiotoop moeten bovendien samen aanwezig zijn, en dat is in Vlaanderen behoorlijk zeldzaam geworden.
Om te verhinderen dat deze Rode Lijst-soort (opgenomen in de categorie ‘ernstig bedreigd’) uit Vlaanderen zou verdwijnen, werd eind 2016 het Soortenbeschermingsprogramma Knoflookpad (SBP) opgemaakt. Hierdoor zijn middelen vrijgemaakt om deze Europees beschermde soort een betere toekomst te garanderen. Na het succesvol heideherstel in 2012 breidde Natuurpunt de heide verder uit op de linkeroever van de Bolisserbeek. Hiervoor werd 7 hectare dennenplantage omgevormd naar natuurgebied met heide en duingrasland. Op de rechteroever worden de waardevolle inheemse bossen volledig behouden. Maar liefst 22 hectare aan landhabitat werd hersteld voor de knoflookpad.