Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en het Agentschap voor Natuur en Bos lanceren een grootschalig burgerwetenschapsproject om de effectiviteit van voorjaarsvallen voor de koninginnen van de Aziatische hoornaar (foto) in kaart te brengen. Het project is een samenwerking met MijnTuinlab en Natuurpunt en moet de selectiviteit van de voorjaarsvallen voor de koninginnen nagaan. In welke mate doet de lentevangst het aantal nesten afnemen en vangen deze vallen ook andere insecten dan de Aziatische Hoornaar? Het project loopt tot 31 mei 2024.
De Aziatische hoornaar komt sinds 2011 ook in Vlaanderen voor en heeft een grote impact op onze imkerij en ook een mogelijke impact op onze biodiversiteit en volksgezondheid. Het is een invasieve uitheemse soort. Dit betekent dat deze in Vlaanderen niet van nature voorkomt. Alle vroege detectie en snelle bestrijding ten spijt bleek het niet realistisch deze invasieve uitheemse soort volledig uit te roeien. Het is onmogelijk om alle nesten te vinden en vanuit het buitenland blijft de soort Vlaanderen binnenkomen. Daarom werkten Natuur en Bos, het Agentschap voor Landbouw en Zeevisserij, het INBO, en de imkerij een beheerregeling uit voor de Aziatische hoornaar. Die regeling gaat niet langer uit van totale verwijdering van de soort, maar legt de nadruk op impactmitigatie waar deze zich voordoet en op gedeelde verantwoordelijkheid bij bestrijding.
In het voorjaar ontwaken de koninginnen van de Aziatische hoornaar die de winter overleefden. Daarom worden in heel Vlaanderen onder meer op initiatief van de Limburgse Imkersbond vzw voorjaarsvallen geplaatst om die koninginnen te vangen en zo de bouw van nieuwe nesten te voorkomen. ‘Momenteel worden al veel van dergelijke vallen verdeeld over Vlaanderen via verschillende, onafhankelijke initiatieven, maar we weten niet goed hoeveel bijvangst er in zulke vallen terecht komt. Ook over hoeveel effect de vallen hebben op het aantal nesten dat zich in de buurt zal vestigen, heerst nog onzekerheid. Vandaar dat we met burgerwetenschap hopen deze kennislacunes op te vullen’, aldus Tim Adriaens van het INBO.
Via deze studie kan iedereen die zo een val heeft, ongeacht het type, op een gestandaardiseerde manier de vangst van koninginnen van de Aziatische hoornaar en de bijvangst van andere insecten melden via MijnTuinlab. Wie deelneemt kan zijn vangst ook fotograferen en melden via waarnemingen.be of via de ObsIdentify-app. De gegevens worden daarna geanalyseerd door het INBO en Natuurpunt om zo een duidelijker beeld te krijgen over de werking van de voorjaarsvallen. Meer informatie over wie kan deelnemen en hoe het onderzoek verloopt: mijntuinlab.be. (Foto Benny Schepens)