Vanmiddag is in het Kolisbos het vernattingsproject voorgesteld, een initiatief van de gemeenten Pelt en Bocholt, het Regionaal Landschap Lage Kempen en het Agentschap voor Natuur en Bos. Het Kolisbos ligt in NATURA-2000 gebied. In deze gebieden wordt vanuit Europa gevraagd om de bestaande Europese topnatuur te herstellen en te behouden.
Het Kolisbos wordt doorsneden door de Dorperloop, die vroeger de grens vormde tussen beide gemeenten. De beek werd vroeger rechtgetrokken en uitgediept en kent een groot verval. Hierdoor vloeide zowel regen- als grondwater snel uit het Kolisbos weg en verdroogde de van oorsprong natte vallei. De Europees te beschermen schrale, natte bossen die in de vallei voorkomen, leden hieronder en dreigden te verdwijnen.
Het grote voordeel voor het project was dat de valleigronden in Kolisbos gemeentelijk eigendom zijn. Er was - en is - dus een grote oppervlakte valleigrond beschikbaar waar het grondwaterpeil kan stijgen zonder dat landbouwpercelen of woonkernen hier hinder van zullen ondervinden.
De belangrijkste ingreep binnen dit project was het verhogen van de beekbedding van de Dorperloop. Er werden in de beek 11 stuwtjes geplaatst om ervoor te zorgen dat er minder water afgevoerd wordt. Hierdoor zal het gebied stilaan weer vernatten en kunnen de schrale broekbossen in het valleigebied zich herstellen. Ook hoopt men weer natte heide te krijgen in het gebied, die van nature veel in het Kolisbos voorkwam. Met dat doel werd de bestaande open plek in het bos geplagd. Dit betekent dat de strooisellaag met een kraan is verwijderd. Hierdoor kunnen de aanwezige zeldzame planten er gemakkelijker groeien en komt ook het vleesetende plantje ‘zonnedauw’ er weer voor.
De open plekken in het bos zorgen voor variatie in licht, plantengroei en structuur in het bos. Deze variatie is broodnodig voor de Europees beschermde boomleeuwerik en nachtzwaluw en vlindersoorten zoals het groentje, het bont zandoogje en de kleine ijsvogelvlinder.
In de vallei van het Kolisbos zijn de oevers van enkele waterpartijen minder steil gemaakt zodat er een zone met ondiep water ontstaat. Deze zones zijn heel belangrijk voor heel wat dieren zoals kikkers, libellen en juffers. Niet alleen dieren profiteren van deze maatregel: ook heel wat zeldzame planten zullen hier beter groeien met hun wortels in de grond en hun blaadjes boven water.
In het najaar van 2022 kon het project - dat vertraging kende door de natte winter van 2021 - volledig afgewerkt worden. De natuur zal zich hier nu geleidelijk herstellen maar vraagt ook nog beheer. De gemeente Pelt heeft al contact gelegd met een herder om het open gebied in 2023 te laten begrazen door schapen. De totale kost van de werken bedroeg 70.000 euro waarvan de Vlaamse overheid en Europa ieder 26.500 euro subsidieerden. Op het grondgebied van Pelt werden de meeste beheerwerken uitgevoerd. Daarom neemt gemeente Pelt 13.500 euro voor haar rekening en Bocholt 3.500 euro. Het Regionaal Landschap Lage Kempen coördineerde de werken.
Op de foto: een van de vennen, die verruimd werden en waarvan de randen minder steil werden gemaakt. (Foto's Nico Vande Kerkhof)