Het is me wat geweest, de voorbije maanden. Vleermuizen kregen de schuld van de coronacrisis. Maar het zit toch wat ingewikkelder in elkaar, zeggen wetenschappers. Vleermuizen verspreiden geen COVID-19. Mensen verspreiden COVID-19 door het virus van mens op mens over te dragen.   
De verstoring en vernietiging van leefgebieden en de handel in wilde dieren op ongecontroleerde wildmarkten worden genoemd als oorzaken van het ontstaan van het virus en de COVID-19-uitbraak. Er zijn sterke aanwijzingen dat bij de overdracht naar de mens andere dieren, zoals een schubdier, betrokken zijn.
Het gaat in de media vaak over dé vleermuis, maar er zijn meer dan 1400 soorten vleermuizen in de wereld. Daarvan komen er een twintigtal bij ons voor en bijna 40 in Europa. Deze populaties staan niet in contact met vleermuizen in Zuidoost-Azië. Ook in recente onderzoeken naar virussen is het COVID-19-virus niet aangetroffen bij vleermuizen in Nederland of Europa.
Veel van onze vleermuissoorten hebben zich door de eeuwen aangepast aan onze omgeving. Zonder dat ze een gevaar voor ons vormen, vliegen ze rond in tuinen, parken en straten en wonen soms in een spouw of onder de dakpannen. Ook al zie je vleermuizen niet zo vaak, ze horen er net zo bij als veel tuin- en bosvogels. Vleermuizen bewijzen ons allerlei diensten: ze eten veel hinderlijke of voor de landbouw schadelijke insecten. Zonder vleermuizen zouden veel waterrijke woonwijken vergeven zijn van de muggen. Ook kan zonder vleermuizen de schade door insecten aan de wereldwijde graan- en rijstteelt oplopen tot in de biljoenen dollars. In de tropen spelen vleermuizen een grote rol in het bestuiven van bloemen en het verspreiden van zaden van vruchten. Zonder vleermuizen zijn er bijvoorbeeld geen mango’s, vanille, chocola (cacao), avocado’s, bananen, balsahout en zelfs geen tequila.
Overal in de wereld worden soorten vleermuizen in hun voortbestaan bedreigd door onder andere ontbossing, de groei van steden en infrastructuur, klimaatopwarming en de afname van biodiversiteit. Niet voor niets zijn ook alle soorten bij ons wettelijk beschermd. Bovendien eten ze iedere nacht zowat hun eigen gewicht aan insecten. Bij de dwergvleermuis, onze meest voorkomende vleermuis, komt dat neer op zo'n 3.000 muggen per nacht.
Leve de vleermuis!