zijn vogels die sinds mensenheugenis in onze streken verblijven maar hun habitat staat onder druk.
vertelt ons vandaag graag meer. "Langzaam maar zeker kunnen we het niet noemen dat gierzwaluwen naar hun broedplaatsen afzakken over gans Europa. Op minder dan 7 dagen overbruggen ze meer dan 5000 km om hun jaarlijkse honkvaste broedplaats op te zoeken. In een razende vaart met snelheden van 120 km per uur komen ze elk jaar naar hun zelfde broedplaats in onze stadskernen. Ergens onder de pannen, dakrand of spleten in de muur overal waar een huismus of spreeuw zijn intrek vind kan ook een gierzwaluw aanwezig zijn. De mussen en spreeuwen zijn dikwijls lokvogels voor de gierzwaluw, want als geen ander weet hij of zij dat waar een mus of spreeuw binnen kan is een potentieel mogelijke nieuwe broedlocatie, zeker jonge nog zoekende gierzwaluwen volgen die mus of spreeuw".
De gierzwaluw of Apus Apus, is een vogel met zeer korte pootjes maar met vlijmscherpe nageltjes die ze nodig hebben om tegen muren of wanden te gaan hangen, hiermee raken ze ook op broedplaatsen die soms moeilijk bereikbaar zijn. De vogels behoren tot de orde van de gierzwaluwachtigen, maar zijn meer aanverwanten van de kolibries die eigenlijk tot de orde van de zangvogels behoren. Zingen doen ze echter niet, enkel wat schrille schreeuwen laten ze horen, zang kan je dit echter niet noemen. Meestal leggen gierzwaluwen 2 tot 3 witte eitjes die door beide ouders worden bebroed, hun nest stelt bijna niks voor en als er toch een nestje aanwezig is bestaat dat uit wat veertjes of kort gras verwerkt met speeksel van de vogel. Het broeden neemt ongeveer 21 dagen in beslag, en na ongeveer 42 dagen vliegen de jongen uit.
"De gierzwaluw noemen wij ook wel eens de 100 dagen vogel, dit is de periode dat de vogels in ons land verblijven. Hun levenswijze is wel zeer uitzonderlijk doordat ze 99% van hun leven al vliegend doorbrengen, jaar in jaar uit, dag en nacht. Eten, slapen, zelfs paren en klein nest materiaal zoeken, ze doen het allemaal in de lucht en in de vlucht. Hun lichaam is er voor gebouwd om constant te vliegen, de aerodynamische lichaamsbouw met sikkelvormige vleugels valt op als ze als acrobaten door de lucht klieven. Tijdens die vluchten vangen ze dan ook nog eens gemakkelijk 20.000 insecten per dag, ze zoeken voedselrijke gebieden op en laten tijdens de avondvluchten een indrukwekkend schrille schreeuw horen dat ons een zomers gevoel geeft. Hun jongen die hier het nest verlaten vliegen ongeveer 3 à 4 jaar onafgebroken door de lucht, tijdens de broedperiode komen deze jongen ook elk jaar even tot hier om op zoek te gaan naar een mogelijke broedlocatie voor volgende jaren. Dit kan een leeggekomen bestaande broedplaats zijn of een nieuwe plek ergens in onze steden. De honkvastheid aan hun broedplaats heeft te maken met hun korte aanwezigheid, ze hebben weinig tijd om nieuwe broedplaatsen te zoeken bij het wegvallen ervan".
Help een handje
"Dus wij als mens kunnen ze hierbij helpen. Zo goed als alle gierzwaluwen broeden bij ons in woningen, appartementen of openbare gebouwen, veel van deze gebouwen hadden een verouderde status waardoor er broedruimte was. De ecologische trend die ons mensen doet renoveren is echter een nadeel voor gierzwaluwen maar ook voor de huismus, spreeuw en vleermuizen. Veel broedplaatsen worden onwetend afgedicht tijdens renovaties waardoor de gierzwaluw nog jaren na elkaar zal proberen binnen te raken en waardoor er jaren aan broedsels verloren gaan. Mocht je na een renovatie enkele gierzwaluwen langs de woning zien scheren dan mag je er bijna zeker van zijn dat er een broedplaats aanwezig was. Als je dit waarneemt dan kan je best hulp inroepen", zegt Guy Vanzeir nog.
Insectenvreters
"Gierzwaluwen en vleermuizen zijn juist de grootste natuurlijke insectenverdelgers die we zouden moeten omarmen om onze woonomgeving tijdens de zomer zo insectenvrij mogelijk te houden. Wij kunnen ze zeker helpen door ze één of meerdere nestgelegenheden aan te bieden. Dat kan door speciale nestkasten te hangen of er eventueel enkele mee in de muren te plaatsen bij renovatiewerken. Vroeger werden er ook mogelijkheden aangeboden om vogels onder dakpannen te laten broeden, dit advies geven we niet meer omdat de extremere zomers en hitte de jongen doen sterven door oververhitting."
Stad Beringen gaf al op meerdere plaatsen al het goede voorbeeld, zo werden er bij de renovatie van het gemeentehuis een hele resem nestkasten voorzien onder de dakgoot in Beringen centrum. Vanuit de eigen gierzwaluwenwerking van Natuurpunt werden er mits toestemming van de kerkraden aan de kerk van Paal en Koersel nestkasten opgehangen.
"Dat het enkele jaren kan duren voor ze ontdekt worden daar hadden we rekening mee gehouden. Zo werd vorig jaar de eerste nestkast te Koersel bezet, dit is zeker de start van meerdere broedsels die jaar na jaar zullen toenemen tot al de nestkasten bezet zijn. Verder waren er ook succesvolle initiatieven bij enkele particuliere eigenaars, wil ook jij de gierzwaluwen ook een handje helpen neem dan zeker eerst contact op met een lokale medewerker. Vraag eerst gratis advies zodat je geen foutieve initiatieven neemt want dat kan niet de bedoeling zijn. Verder kunnen we best ook even stilstaan bij de enorme ravage die oorlogen met zich meebrengen, niet alleen het menselijk leed is groot maar ook de ecologische ravage is niet te overzien. Binnen de gierzwaluwenwerkgroep werd onlangs door internationale gierzwaluwspecialisten aangegeven dat zowel in Oekraïne als Gaza duizenden gierzwaluwenpaartjes voor vele jaren geen nestplaats meer hebben door het vernietigen van hun broedplaatsen doordat de gebouwen plat gebombardeerd zijn. Dan spreken we hier nog maar over één vogelsoort die zware gevolgen gaat ondervinden. Misschien moeten we hier dan toch maar even een tandje bijsteken om de soort een onderdak te verschaffen", beluit Guy.
Je kan meer info verkrijgen bij http://www.natuurpunt.be/gierzwaluwenwerkgroep of bij gvanzeir
![[!]](/img/slingeraap.gif)
yahoo.com. (foto's Patrick Cosemans)