De Nederlandse fotograaf Leo van der Kleij werkt al 40 jaar rond mijnbouw in West-Europa en Japan. Hij fietst, net zoals 25 jaar geleden, van het Ruhrgebied in Duitsland naar Noord-Spanje: van mijnstreek tot mijnstreek. Het resultaat van zijn fietstocht en zijn foto's maken onderdeel van het project COALMINE RE-CYCLING. Leo is afkomstig van Den Haag maar kwam als kind vaak naar Nederlands Limburg en keek vol bewondering naar de zwarte mannen uit de mijn. "Mijn vader vertelde met toen dat deze mannen zorgden voor onze verwarming. Ons huis werd toen nog verwarmd met kolen. Toen ik later als fotograaf begon te werken ben ik al vrij snel teruggegaan naar die plekken in Limburg. In 1977 was dat toen de mijnen volop gesloopt werden in Nederland. Industrieel erfgoed bestond toch niet en het tragische was dat de ex-mijnwerkers vaak werkten voor sloopfirma's en zo hun eigen verleden sloopten", zegt Leo.
Ondertussen fotografeert Leo al meer dan veertig jaar mijnen, oude mijnen, cités en de bewoners. Momenteel maakt hij opnieuw een fietstocht langs een aantal Europese mijngebieden. Zo rondt hij zijn levenswerk af.
"Ik maak geen statische portretten of klassieke erfgoedbeelden, maar zoek actief naar het in beeld brengen van de werkelijkheid. Ik probeer deze steenkoolregio’s echt onder de huid te kruipen. Ik ontmoet honderden mensen en doe interviews en combineer dat met mijn fotografie. Door het fietsen, maak ik gemakkelijk contact met mensen en openen mensen hun leefwereld ook. Want hoe dan ook is er respect voor de fysieke inspanning. En Belgisch Limburg, de Mijnstreek, ken ik behoorlijk goed, want ik verblijf hier meermaals per jaar. Hier is echt wel veel veranderd op 25 jaar. Maar er blijven toch grote uitdagingen liggen. Met name het verbinden van de mijnen en de mijnnederzettingen met elkaar én met het buitenland. Die uitdaging blijft hier toch wel liggen. Andere mijnregio’s in Europa zitten met dezelfde pijnpunten. Mijnregio’s zouden veel van elkaar kunnen leren", zegt Leo.
De transformatie in Beringen naar be-MINE is voor Leo geslaagd en Beringen is een plek waar hij graag terugkomt.
"Het is verrassend en mooi om te zien wat er hier in Beringen allemaal gebeurt. Tot een paar jaar terug bleef alles bij het oude maar nu is het onvoorstelbaar veranderd. De combinatie van nieuwbouw en de gerestaureerde gebouwen is voor mij echt geslaagd", zegt Leo nog.
Het project wordt geproduceerd door VZW Het Vervolg / COALFACE, de organisatie die zich in Limburg al sedert de sluiting van de koolmijnen inzet voor een waardig vervolg op de mijngeschiedenis.
“Met COALMINE RE-CYCLING doen we een artistiek onderzoek naar de overlevingskunst in de mijnwerkersgemeenschappen na de afbouw van de zo bepalende industrie. We maken met het werk van Leo van der Kleij een reis door tijd en ruimte, want hij deed hetzelfde traject reeds 25 jaar geleden. Vanuit zijn werk zullen we ook een blik vooruit werpen naar de volgende 25 jaar. Hebben de reconversie-maatregelen en programma’s in Europa al deze regio’s een echt toekomstperspectief gegeven? En blijven deze regio’s ook mijnregio’s, lang nadat de steenkoolwinning is stopgezet? Ik persoonlijk denk van wel want je kan de man wel uit de mijn halen, maar de mijn nooit uit de man", zegt Paul Boutsen van vzw Het Vervolg.
In 2020 komt er een rondreizende expo én een boek over COALMINE RE-CYCLING. De expo zal in alle geportretteerde mijngebieden getoond worden en het boek komt uit in 5 talen. Meer info via deze link. (foto's onderaan Leo van der Kleij: Beringen 1993, Duitsland 2018 en Luik 2019)