Op het kerkhof van Beringen kreeg
Martinus Daniels een nieuwe grafsteen. Het graf was door de loop der jaren verkommerd en zo goed als verdwenen. In aanwezigheid van enkele familieleden werd een nieuwe grafsteen met foto en een rode ster ingehuldigd. Het is een initiatief van Paalonline en Focus History met de steun van de Stad Beringen en ECRU.
Martinus Daniels wordt geboren in Neerpelt op 10
september 1921. Zijn familie verhuist naar Beringen omdat vader in de mijn gaat werken.
Martinus woont met zijn ouders op de
Hasseltsestraat 45 in Beringen. Tijdens de oorlogsjaren is het duidelijk dat Martinus niet is opgezet met de Duitse bezetter en Martinus organiseert in 1941 een fietstocht naar een patriottistische vergadering in Tessenderlo. Veel andere feiten of verzetsdaden zijn niet bekend van hem.
Maar op 10 augustus 1944 wordt
Dominicus
Vanderbiesen door twee of drie weerstanders in
Beverlo doodgeschoten terwijl hij met zijn fiets
naar zijn werk op de mijn rijdt.
Ook op 27 juni 1944 was al eens op hem geschoten.
Toen werd hij getroffen door een kogel in de
rechterarm maar kon hij toch terugschieten en
namen de weerstanders de vlucht.
Vanderbiezen is niet zomaar een toevallig
slachtoffer van het verzet: hij is ter dood
veroordeeld door de geheime rechtbank van de
partizanen. Hij is niet alleen lid van de Zwarte
Brigade, hij is ook een van de vier
vertrouwensmannen van de Duitse Bergbau op de
mijn van Beringen, die de productie van steenkool
controleert en mogelijke sabotage door de
mijnwerkers verklikt. Zijn echtgenote wordt in de
buurt aanzien als een gevaarlijke verklikster..
Op 14 augustus wordt Vanderbiezen begraven in
de kerk van Beringen-Mijn, vermits de kerk van
Beverlo nog niet hersteld is na het bombardement
van 12 mei 1944 op Beverlo.
De bevolking houdt zich afzijdig op de begrafenis, alleen enkele
tientallen mannen van de Zwarte Brigade
begeleiden de kist. Onder hen zijn wel Theo
Brouns, de gouwleider van het VNV in Limburg en
Lode Huygen, provinciaal commandant van de
Zwarte Brigade. Twee van de rouwenden zijn
gewapend met een mitraillette, om de aanwezigen
te beschermen.
Komend uit de richting van Beverlo trekt de stoet
naar Beringen-Mijn. Voorbij de spoorwegbrug, aan
de rechterzijde van de weg, staat het huis van
dokter Deferme...
Martinus Daniels gaat precies die morgen naar dokter
Deferme in Beringen-Mijn. Hij heeft, zoals veel
koolputters, last van zweren. Vermits de dokter
nog bezig is met een andere patiënt, wacht Daniels
buiten zijn beurt af, op de dorpel van de voordeur.
Daar zit trouwens ook al Camps, een andere
mijnwerker, te wachten. Na de oorlog blijkt dat hij
van zijn sectieoverste bij het Geheim Leger de
opdracht heeft gekregen om ”na te gaan welke
personen de lijkstoet volgden.”
De lijkstoet komt voorbij… Daniels en Camps
vertikken het van recht te staan en het lijk te
groeten…
VNV- burgemeester Moons van Koersel stapt mee
op in de stoet en ziet de mannen zitten. Hij gaat
onmiddellijk naar Raymond Peeters, de leider van
de Zwarte Politie van Tessenderlo en zegt: Die twee
moet ge aanhouden…
Enkele leden van de groep
laden hun geweer, verlaten de rouwstoet,
omsingelen het huis en pakken Camps en Daniels
op. Ze moeten nog even meelopen in de
begrafenisstoet en dan worden ze naar Beverlodorp gevoerd, waar het Vlaamsch Huis gevestigd
is, de verzamelplaats van de ‘zwarten’. Daar
worden ze gefouilleerd en duchtig afgeslagen met
de gordelriemen (praktisch, altijd bij de hand en
met zware ijzeren gesp). Nadien worden ze
opgesloten in het varkenshok.
Pas bij een tweede ‘verhoor’, of beter: afranseling,
merkt iemand de ringen op van Daniels: hij draagt
twee aluminium ringen met ingekerfd… in de ene
een ster, in de andere een hamer en sikkel. Dit
betekent zijn doodvonnis. Hij heeft goed zeggen
dat hij die ringen in de mijn gekregen heeft van een
Russische krijgsgevangene. Wellicht bracht hij
regelmatig enkele sneden brood mee voor de
krijgsgevangenen die opgesloten zaten in het
gevangenenkamp van Beringen (later genoemd: het
Baltisch kamp)…
Na de ontdekking van de twee ringen is het voor
Peeters duidelijk: Daniels is een “terrorist” en moet
nog diezelfde dag geëxecuteerd worden. Een proces
is niet nodig. De Stad Beringen bekostigt de begrafeniskosten. Omdat de familie nadien wegtrok uit Beringen geraakte het graf verwaarloosd. Nu is er dus een nieuwe grafsteen voor Martinus.