Na 18 maanden van intensieve renovatie straalt na de eerder gerestaureerde zuidelijke schachtbok nu ook de noordelijke. Met hun 60 meter hoogte torenen beide monumenten hoog boven het landschap uit en vormen ze het uithangbord van de toeristisch recreatieve site be-MINE. Deze ochtend was er een korte plechtigheid en werd een nieuw infobord over de schachttorens onthuld. De restauratie zelf was een huzarenwerkje, waarbij 39,6 ton staal vervangen werd en 8.400 liter verf nodig was. De totale kostprijs bedraagt 4,7 miljoen euro.
"Schachtbokken waren cruciaal voor de werking van steenkoolmijnen, omdat ze dienden voor het transport van mijnwerkers, materiaal en natuurlijk steenkool zelf. Zonder deze imposante constructies zouden de mijnen niet kunnen functioneren, want ze dragen de kabelwielen en liften, die aangedreven worden door de machines in de ophaalgebouwen.
Elke mijn beschikt steeds over twee schachten, essentieel voor de ventilatie. Eén schacht was voorzien van een ventilator die lucht onttrok. Op die manier werd er een onderdruk gecreëerd en verse lucht aangezogen vanuit de andere schacht. Dat was noodzakelijk voor het verwijderen van de dampen en het stof die gegenereerd waren door de exploitatie.
Vandaag vormen de schachtbokken iconische herkenningspunten in het landschap: ze torenen hoog boven het omringende terrein uit en markeren de Beringse mijnsite", vertel Karolien Sas, directeur be-MINE.
De zuidelijke schachtbok werd in 2018 in de steigers gezet voor een grondige restauratie en in 2022 was het de beurt aan de noordelijke schachtbok. Deze stalen structuren trotseren intussen al 105 jaar weer en wind. Daarom worden de schachtbokken door een verfsysteem beschermd tegen alle weersinvloeden. De verf zal na verloop van tijd degraderen onder invloed van UV-licht, vocht en het uitzetten en bewegen van de metalen profielen. De verflagen worden broos, barsten, verpoederen en het vocht zorgt voor corrosie van het staal. Roestkorsten oefenen mechanische druk uit op deze verflagen en het degradatieproces zet zich versneld verder.
“Voor de restauratie konden we vaststellen dat de verflagen op bepaalde plaatsen reeds sterk verweerd waren en dat het staal erg aan het roesten was. Daardoor vervormt het staal en wordt het geheel instabiel. Restauratie was dus noodzakelijk”, weet Karolien Sas nog.
Thomas Vints, burgemeester van Beringen: “De schachtbokken behoren tot het historisch erfgoed van stad Beringen en zijn onlosmakelijk verbonden met onze identiteit en ons rijke mijnverleden. En dat zetten we graag letterlijk in de schijnwerpers. Daarom worden beide schachtbokken vanaf de zomer uitgelicht, waardoor de twee monumentale torens als lichtbakens gaan fungeren op be-MINE. Dit is een volgende stap in de gefaseerde uitvoering van het lichtplan dat is opgemaakt voor de hele site van be-MINE.”