In januari 1940 vroor het stenen uit de grond. In Ukkel had het 30 van de 31 dagen gevroren. Ook in de Kempen gingen de temperaturen onder de -20 ; er lag een pak sneeuw. En de brug van Kaulille? Die kon al dat winterse geweld niet hebben. Op de 25e januari gaf ze er om half acht ’s ochtends de brui aan. Ze kraakte in al haar voegen, barstte en scheurde op meerdere plaatsen. Een kleine week eerder , op 19 januari ’ s ochtends ook zo wat op hetzelfde tijdstip, was met de brug van Herentals-Olen, een brug van hetzelfde type als die van Kaulille, iets gelijkaardigs gebeurd. Met drie formidabele knallen gaf ook zij er de brui aan. Pikant détail: even voordien was over diezelfde brug in Olen nog een locomotief van 23 ton met twee aanhangwagens gedenderd…
Daarbij was de brug van Herentals – Olen zelfs nog jonger dan die van Kaulille. De laatste was in 1934-1935 gelegd, de eerste in 1936 - 1937. Het Kauliller gevaarte woog 180 ton, was 9 meter breed en had een overspanning van net geen 49 meter. Ze was het oudere, maar tegelijk ook het kleinere broertje van de brug van Herentals – Olen. Die had een centrale overspanning van 61 meter, was 9.5 meter breed en woog net geen 400 ton.
Al dat bruggekraak en de daarop volgende heisa pasten perfect in het straatje van fabrieksingenieur en hobbyfotograaf Louis Van de Wouwer. Dat is tenminste af te leiden uit het twintigtal foto’s dat hij van de schade en het aansluitende (meerdaagse) geploeter maakte. Die prenten documenteren overduidelijk dat in die dagen op het kanaal in Kaulille ‘a hell of a job’ moest worden uitgevoerd.
Door de vrieskou had de brug aan weerszijden serieuze schade opgelopen. De eerste twee foto’s hieronder tonen de schade aan de Liller kant, de twee volgende aan de Bocholter kant. Zowel te water als te land moest de brug worden gestut. Te water gebeurde dat met twee met elkaar verbonden boten waarop een houten constructie was gemonteerd. Ter onderstutting werden beide boten vervolgens onder de brug gevaren. Aan weerszijden van het kanaal waren ook te land stutten aangebracht.
De kaduke brug werd nog vóór de oorlog afgebroken. Wie toendertijd met een voertuig richting Lozen wilde, moest via de Kettingbrug of Bocholt. Het lokale fiets- en voetverkeer werd met een pontje bediend. Onder de oorlog legden de Duitsers al snel een eigen brug over het kanaal. (voorlaatste foto) Uiteraard joegen ze die zelf in 1944 de lucht in. De Baileybrug , die de Engelsen daarop in september 1944 in Kaulille over het kanaal monteerden (laatste foto), deed uiteindelijk dienst tot medio de jaren zeventig.
(Foto’s : familie-archief Jean Van de Wouwer, De Klaveren Heer Heemkunde Kaulille en privé-archief.)
Jef Vanbussel