Zondagavond handelt op Nederland 2 het VPRO-programma "Tegenlicht" over "Vuil goud". En daarmee wordt afval bedoeld. Meer bepaald komt de Group Machiels met het afvalbedrijf Remo in beeld, en met haar "closing the circle"-programma om het gedumpte afval op Remo terug boven te halen en te "hergebruiken".
Professor Lieve Helsen van de KU Leuven doet met haar team onderzoek naar nieuwe afvalverwerkingstechnologie binnen het Europese consortium Eurelco van kennisinstellingen en bedrijven. In Tegenlicht is zondag te zien hoe Group Machiels deze technologie vanaf 2018 wil inzetten om het Remo-stort op te ruimen volgens het concept enhanced landfill mining (ELM). Daarbij zal men hoogstwaarschijnlijk gebruik gaan maken van zogenaamde plasmavergassing, waarbij het afval wordt omgewerkt tot waterstofgas en het nieuwe, hoogwaardige bouwmateriaal plasmarock. De waterstof kan dienen als schone brandstof voor auto's en bussen, terwijl plasmarock in de bouw gebruikt kan worden als een duurzamere vervanging voor zowel cement als bakstenen en beton. De verwachting is dat plasmarock op termijn niet meer dan vijf procent van de Belgische cementproductie zal kunnen vervangen. 
Nichetoepassingen liggen daarbij het meest voor de hand. Zo is plasmarock bijvoorbeeld beter bestand tegen aantasting door zuren dan standaard beton. Dat maakt het heel interessant voor een rioleringsstelsel of in de landbouw voor het opvangen van zure mest in betonnen bunkers. Of voor de bekleding van tunnelwanden, want het is ook nog eens heel brandwerend.
Hoe gaat de productie van plasmarock nu precies in zijn werk? In een pilootinstallatie van het bedrijf Advanced Plasma Power in het Britse Swindon ontstaat het materiaal door opgegraven afval te vergassen, hoofdzakelijk plastics en rubber, papier en karton, textiel, hout, glas en metalen, vermengd met een beetje zand. De brandbare materialen worden vermalen en omgezet in gas. Probleem is dat dit gas nog vervuild is met teer en soms ook chloor- en zwavelhoudende stoffen. ˜Dit gas moet daarom nog opgezuiverd worden en dat doen we door met elektrische hoogspanning een plasma te genereren dat wordt gekenmerkt door hoge temperatuur en uv-straling," aldus prof. Helsen. Deze combinatie zorgt voor de afbraak van teer, waardoor de energetische waarde van het gas hoger wordt."
Het gas kan men gebruiken om elektriciteit of warmte op te wekken, door het als brandstof te gebruiken voor een gasmotor, gasturbine of verbrandingsketel. Dat zou naar schatting voldoende energie opleveren voor 200.000 gezinnen gedurende twintig jaar. Een andere optie is om het gas verder op te waarderen tot pure waterstof of methaangas. Dat zijn felbegeerde grondstoffen. Het plasmarock ontstaat op de bodem van de reactor als een soort restproduct van dit proces, als hete gesmolten slakken die alle vaste deeltjes uit het vuile gas opnemen.
Om het afbreken van teer door plasma verder te onderzoeken, bouwde de KU Leuven in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven een proefinstallatie op schaal. Die installatie is nu klaar om verder te testen. (Bron: VPRO)
"Tegenlicht", zondag 29 maart, Ned. 2, 21.05-22u.