Onder de noemer ‘AVE Maria: een bijzondere locatie in ere hersteld!’ organiseerde Erfgoed Lommel vzw deze namiddag twee
rondleidingen in het Mariapark in Lommel-Werkplaatsen. In totaal namen zo’n zestig geïnteresseerden deel: een twintigtal in de eerste groep en nog eens veertig in de tweede.
De bezoekers werden rondgeleid door
Ferdi Geerts, vrijwilliger bij Erfgoed Lommel, en
Evelien Dirix, erfgoedadviseur bij Erfgoed Lommel. Zij namen het publiek mee door de geschiedenis van het park, de betekenis van de verschillende kunstwerken en de voortgang van de restauratiewerken.
(Filmpje Jacky Geboers uit 2018).
Meer foto's.
Ferdi Geerts opende de rondleiding met een foto van een schilderij van Frans Van Leemputten uit 1891, dat een blik werpt op Lommel in de 19de eeuw. Waar nu het Mariapark ligt, strekte zich toen nog een uitgestrekt heidegebied uit. Pas met de bouw van de zinkfabriek in 1904 en de aanleg van de arbeiderswijk - de tuinwijk van Werkplaatsen - kreeg het gebied vorm.
De Sint-Barbarakerk, een neogotische kerk naar ontwerp van Hyacinth Martens en Vincent Lenertz, werd in 1912 ingewijd en zou later het hart vormen van de nieuwe parochie Lommel-Werkplaatsen. In 1925 vestigden de
paters Kapucijnen zich in de buurt. Zij bouwden een klooster en een school en namen het geestelijke welzijn van de arbeidersgemeenschap ter harte.
Enkele jaren later, in 1928, begon de aanleg van het
Mariapark, onder leiding van de kunstbetonwerkers Michiel Geysels en Alfons Janssens. Het werd een uniek religieus park met een Lourdesgrot, een Heilig Hartbeeld en meerdere kapellen. Pater Michaël De Witte, beter bekend als
pater Cajetaan, breidde het park in de jaren dertig verder uit met onder andere de Calvarieberg, de Kruisweg en kapelletjes ter ere van de Zeven Weeën van Maria.
Tijdens de rondleiding kregen de deelnemers een bijzondere inkijk in het restauratieproces. Het Mariapark is bijna volledig opgebouwd uit
betonkunst, een materiaal dat destijds vernieuwend was. De huidige restauratiewerken worden uitgevoerd door Freddy Janssens - kleinzoon van Alfons Janssens - die zelf nog dagelijks op de werf aanwezig is, samen met zijn dochter. Zo leeft het ambacht voort binnen dezelfde familie die bijna honderd jaar geleden aan de basis stond van het park.
De gidsen wezen erop hoe men bij de restauratie streeft naar authenticiteit: het beton krijgt opnieuw zijn oorspronkelijke kleur en structuur, terwijl storende toevoegingen uit latere perioden worden verwijderd. Ook wordt het groen zorgvuldig heraangelegd, met aandacht voor de schade die wortels in het verleden aan de betonstructuren veroorzaakten.
De deelnemers kregen toelichting over onder meer het imposante
Heilig Hartbeeld, gelegen aan de Martinus Van Gurplaan, die vroeger Enkelrij heette, en de Lourdesgrot, ingewijd in 1928, waar de eerste bedevaarten in Lommel-Werkplaatsen plaatsvonden. Vanaf dat moment werd elke eerste zondag van de maand een processie gehouden — een traditie die vandaag nog in bescheiden vorm voortleeft.
Langs het pad liggen de
zeven kapellen van de Zeven Weeën van Maria, elk met taferelen die in beton zijn uitgewerkt. De gidsen vertelden over de symboliek van de scènes en over de artistieke keuzes van de makers. De bouwstijl van de kapelletjes, met hun expressieve bas-reliëfs, getuigt van zowel devotie als vakmanschap.
Ook in het park bevinden zich de Sint-Jozefskapel - met werkbank, hamers, beitels en ander gereedschap, en zelfs een paar pantoffels, alles in beton -, het beeld van Franciscus van Assisi en de permanente kerststal, eveneens volledig in beton uitgevoerd. Deze laatste is uitzonderlijk in zijn soort en zal in een volgende restauratiefase in zijn oorspronkelijke kleurenpracht worden hersteld.
In 1969 verlieten de paters Kapucijnen Lommel, waarna de parochie het onderhoud van het park overnam. Sinds 1979 zijn de gronden verdeeld tussen de stad Lommel en de kerkfabriek van Werkplaatsen. In 2005 werd het Mariapark erkend als beschermd monument, maar ondanks die status raakte het de afgelopen decennia in verval.
Met de recente restauratie krijgt het park echter nieuw leven ingeblazen. De eerste fase — met de herstelling van de Lourdesgrot, de kapellen van de Zeven Weeën en het Heilig Hartbeeld — werd afgerond met een plechtige inzegening op 15 augustus 2025. De tweede fase, die nu aan de gang is, omvat de restauratie van de kerststal, de Sint-Jozefskapel, de toegangsmuur en enkele beelden. Ook het Heilig Hartbeeld in de naastliggende tuin van Pieter Simenon, dat van zijn sokkel gevallen was, wordt volledig gerestaureerd. Tegen 2028, precies honderd jaar na de aanleg van het Mariapark, moet het volledige domein opnieuw in ere hersteld zijn.
Na afloop van de rondleidingen kregen de bezoekers nog de kans om de
Sint-Barbarakerk te bezoeken. Daar sloten velen hun namiddag af met een blik op het religieus erfgoed dat meer dan een eeuw geleden de ziel vormde van Lommel-Werkplaatsen, en dat dankzij vele handen en veel liefde opnieuw tot leven komt.
(Filmpje uit 2018 Jacky Geboers, foto's Jacky Geboers en Lieve De Bleser).