Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele heeft het licht op groen gezet voor de restauratie van de vloeiweiden in Lommel. De Vlaamse overheid kent hiervoor een standaardpremie van 63.095,29 euro toe.
“Eind 2020 wijzigden de premieregels voor onroerend erfgoed. Dankzij de standaardpremie kunnen eigenaars van onroerend erfgoed nu via een eenvoudige procedure snel een ondersteuning krijgen om hun erfgoed te onderhouden. Ik ben erg blij dat er massaal gebruik gemaakt wordt van die nieuwe regel om het erfgoed in goede conditie te houden. Dat is de beste manier om dure restauraties in de toekomst te vermijden”, laat minister Diependaele weten. In de vloeiweiden worden twee stuwen op de spijssloot, namelijk de ‘prisendeau’ (stuw 6) en de stuw ‘boerensloot’ (stuw 5) in hun oorspronkelijke toestand hersteld.
De vloeiweiden worden gevormd door een systeem van graslanden, voorzien van bedjes, toevoerkanaaltjes (bovenzoef) en afvoergreppels (onderzouw). Ze liggen er al 150 jaar. Ooit was het systeem bedoeld om de zure en droge heidegronden naar hoogproductieve hooilanden om te zetten en de gronden te verkopen. Er was immers een grote nood aan bewerkbare en bewoonbare gronden, want de bevolking in de regio groeide snel aan. In de Kempen lag een enorme voorraad aan extensief beheerde heide. Die moest kost wat kost in intensief beheer worden genomen. De jonge Belgische staat hield er een obsessie aan over. Ze richtte zelfs een ‘Service de l’irrigation de la Campine’ op en stuurde een team ingenieurs het veld in om bevloeiingsprojecten van de grond te krijgen. De kolonisatie van het binnenland kon beginnen.
Een lucratieve business is het nooit geworden, maar het ‘witteren’ is in Lommel wel een begrip. Vrijwilligers helpen er de traditie in ere te houden (foto). Het idee bestaat om de praktijk van het witteren door Unesco tot immaterieel cultureel erfgoed te laten erkennen.
Minister Diependaele: “De watering van Lommel is met een oppervlakte van ongeveer 230 hectare uitzonderlijk groot. Ze is ingedeeld in zes blokken en heeft twee functionerende irrigatiesystemen. Door de bevloeiing met kalkrijk Maaswater is er een zeer kenmerkend en divers cultuurlandschap ontstaan. De periodieke bevloeiing van de percelen met dat Maaswater is dan ook essentieel voor het duurzaam behoud van erfgoedwaarden van dit beschermde landschap. Momenteel heeft de watering voornamelijk een recreatieve, didactische, wetenschappelijke en een bosbouwkundige functie.” (Archieffoto)