Aanstaande zondag gaat de jaarlijkse teutenmarkt weer van start op het marktplein. De kraampjes zullen er elke zondag tot eind oktober weer staan. Jammer genoeg staat de teutenbeeldje er maar groen uitgeslagen bij en verscholen achter een reclamebord en een verkeersbord. ‘Op het marktplein bij het Raadhuis en de kiosk staat de teut perfect, al staat het nu wel stom achter een verkeersbord,’ zegt kunstenaar Hieronymus Reijniers. Misschien is de nakende heraanleg van het Dorp de ideale gelegenheid om hieraan te verhelpen, zowel de plaatsing als een serieuze opfrisbeurt...
De beeldhouwer en houtsnijder maakte het beeld in opdracht van de stad. ‘In die tijd liet de stad elke Lommelse kunstenaar om de beurt een werk maken,’ zegt hij. Hoewel de teuten veel voor de stad hebben betekend heeft het beeld maar een klein formaat. Dit is voornamelijk gedaan om financiële redenen. De koperteut was in Lommel en omstreken degene die het meeste voorkwam. Daarom dat de keuze om een koperteut te ontwerpen snel was gemaakt door Hieronymus. ‘Van de stad heb ik volledige vrijheid gekregen en aangezien er niet echt afbeeldingen zijn van teuten, heb ik er mijn eigen interpretatie aan gegeven,’ aldus de 65-jarige kunstenaar. Vandaar ook dat de teut enkele potten en pannen op zijn rug heeft hangen. Het beeld is gemaakt van rode Duitse zandsteen. Voor Hieronymus paste de kleur goed in de omgeving. Bovendien is het een materiaal dat weer en wind doorstaat.
Teuten waren rondreizende handelaars. Hun naam is vermoedelijk afkomstig van het woord ‘teutelen’, wat handelen betekent. Ze vertrokken aan het begin van de lente in een groep van twee tot tien teuten. Aan het begin van de winter keerden ze terug naar huis met hun verdiende centen. Zo’n groep bestond uit teuten van verschillende ambten zoals koperteut, dierenlubber, elleteut en haarteut. Ze deelden de opbrengsten en reisden in deze organisatie om hun handelsrisico’s te beperken.
Begin 17de eeuw trokken de eerste teuten rond. Ze zijn voornamelijk begonnen met rondreizen omwille van de arme landbouwgronden. Eind 20ste eeuw zijn de laatste teuten gestopt met rondtrekken. Lommel is gedurende deze periode altijd het teutencentrum van de Kempen geweest. Vandaar de vele teutenbeelden die terug zijn te vinden in de stad. De kunstwerken zijn niet het enige wat de teuten hebben nagelaten. Moderne ondernemingen als C&A zijn voortgevloeid uit hun bestaan. De teuten hebben dus veel voor Lommel betekend. Toch staat de teut op het marktplein er maar vies en verloren bij. ‘Ze zouden hem eens moeten schoon maken,’ zegt voorbijgangster Annemie Daemen. De mooie kleur van de rode Duitse zandsteen heeft zijn schoonheid verloren. Overigens staat het werk vlak achter een verkeersbord en een reclamebord. ‘Aan de locatie van dat verkeersbord kan de stad niets veranderen, maar ze kunnen op zijn minst dat reclamebord verplaatsen,’ zegt Annemie. Met zijn groene schijn, verscholen achter het reclamebord staat hij er maar verloren en beteuterd bij. Misschien moet de teut maar naar een andere, volwaardige plaats trekken. (Bijdrage Stef Pennemans)