Gisterenavond organiseerde de Conferentie van de Jonge Balie Limburg voor de Limburgse advocaten een lezing van Luc Savelkoul, advocaat in Beringen en gewezen stafhouder van de balie van Hasselt, in de Wedelse Molen in Pelt.
Luc Savelkoul hield een vurig pleidooi voor het voor hem vaststaande feit: Pieter Bruegel de Oude is niet in Breda geboren, maar in Grote Brogel. En vermits Luc advocaat is, voert hij daar ook de nodige bewijzen voor aan, dewelke hij uitgebreid beschreven heeft in zijn boek 'Pieter Bruegel de Oude, plejdoe:j vuur Bruegel' dat in november 2023 verscheen en waar we toen al een artikel aan hadden gewijd.

De eerste levensjaren van de kunstschilder die behoorde tot de Noordelijke renaissance zijn zeer onduidelijk. Hij zou geboren zijn tussen 1525 en 1530, en als we Wikipedia mogen geloven in Breugel (het Nederlandse Son en Breugel) of in Breda. Al geeft ook Wikipedia toe dat Grote Brogel bij Bree ook genoemd wordt als geboorteplaats, en laat Bree nu in het Latijn Breda genoemd worden. Meer nog, als we daar Grote Brogel ingeven, staat ook de schilder bij de bekende inwoners.

Ook de wijze waarop Pieter Bruegel zijn naam als dusdanig schreef, heeft belang. Was hij van Kleine Brogel, of van Breugel bij Breda, dan zou hij dat ook als dusdanig geschreven hebben. Dat deed hij niet, hij schreef Bruegel, uit te spreken als Brugel, zijnde het huidige Grote Brogel. Pieter Bruegel zou afkomstig zijn van een hoeve, het Ooievaarsnest genaamd. Zowel in (Son en) Breugel als in Grote Brogel zijn daar referenties naar. De bronnen die het Nederlandse Breugel aanwijzen, hebben het over een herberg waarin hij geboren werd, en waar er zich een ooievaarsnest op het dak bevond. Maar in Grote Brogel was er een hoeve die het Ooievaarsnest noemde, meer nog, ze bestaat nog, als is het een ruïne. De hoeve is gelegen aan de Hoogstraat ter hoogte van de kruising met de Ooievaarsneststaat.

De Italiaanse koopman/schrijver Lodovico Guicciardini beschreef Bruegel als 'Pietro Brueghel di Breda'. Wellicht omdat de schilder zich zelf zo noemde. Maar waarom? Om het onderscheid te maken tussen Breugel bij Eindhoven of Grote Brogel? Daarvoor liggen die te ver van mekaar. Het is aannemelijker dat hij dit deed om (Kleine) Brogel bij Peer te onderscheiden van (Grote) Brogel bij Bree. Maar het kan evenzeer een verwijzing zijn naar Breda Lossorum, Loons Breda, Bree! En al even aannemelijk is het dat de Antwerps-italiaanse schrijver zich heeft vergist, de kans dat hij het grote Breda in Brabant kende is groter dan dat hij Bree wist liggen.

Het verbaast de schrijver ten zeerste dat er op zijn boek tot nog toe weinig of geen respons is gekomen van de media, en al evenmin van de kunstwetenschappelijke wereld, ook niet na de publicatie van zijn studie in Leuvense Bijdragen, het peer reviewed wetenschappelijk tijdschrift van de faculteit Letteren van de KU Leuven, in mei jl. Pieter Bruegel de Oude is immers een gigant van de schilderkunst, over wie tot op vandaag omzeggens wekelijks nieuwe studies gepubliceerd worden en die wereldwijd interesse blijft opwekken. Zeker van de Limburgse pers zou men verwachten dat zij het belang van de claim van Grote Brogel zou inzien en de gepaste aandacht geven. Steven Mathei, burgemeester van de Stad Peer, schreef een voorwoord in het boek, waarin die stelt dat de Stad blij is met de nieuwe inzichten, en dat ze hun geloof versterken dat Bruegel vast en zeker een Perenaar was.
Maar voor Luc Savelkoul is dat geloof alvast een zekerheid geworden!