Onze Neerpeltse beiaardier Jan Verheyen speelde afgelopen zondag een bijzonder concert op het koninklijk paleis in Mafra in Portugal. Op zijn repertoire stond Belgische muziek: beiaardcomposities door de eeuwen heen, afgewisseld met medleys van bekende muziek van bij ons.
Hij speelde op de historische beiaard van 1730, gegoten door Willem Witlockx, klokkengieter uit Antwerpen.
Maar hoe komt nu zo’n typisch instrument van de Lage Landen in het zuiden van Europa terecht? Aan het begin van de 18de eeuw bouwde de steenrijke Koning Joao V een jachtkasteel in Mafra. Op doorreis door onze contreien ontdekte hij de beiaard en was meteen erg geïnteresseerd. Hij vroeg prijs op en reageerde als volgt: “Wat? Zo weinig! Doe er me dan maar twee!” En omdat deze koning op geld noch middelen moest kijken vanwege de constante aanvoer van goud uit de koloniale gebieden, realiseerde hij maar meteen twee torens met twee beiaarden in zijn nieuw te bouwen buitenverblijf, even buiten Lissabon.
Het werd - onbewust wellicht - een typisch Belgisch project avant-la-lettre, want in de ene toren kwam een Waals en in de andere toren een Vlaams instrument. 
De klokkengieters van toen waren goede commerçanten, want ze verpatsen deze koning niet alleen twee gigantische beiaarden van 55 klokken, goed voor 44 ton elk, maar ze verkochten ook meteen twee groot uurwerken met telkens twee speelwerken voor de automatische muziekjes (vier dus in totaal, wat totaal overbodig is). Dit alles werd gerealiseerd in 1730. Het was de hightech van die tijd, afkomstig van bij ons, want daarin waren wij toen de allerbesten ter wereld. Nu bijna 300 jaar later is dit er nog allemaal in vrijwel oorspronkelijke staat.
In de twee torens hangen in totaal 119 klokken. De zwaarste beiaardklok weegt – in elke toren - 10 000 kg. Daarnaast hangt er helemaal in de nok van de torenspits nog een klok voor de uurslag, ook een 10-tonner! De Waalse beiaard wordt al lang niet meer gebruikt, want die heeft helaas altijd al vals geklonken. Alle klokken in die toren zijn ondertussen doofstom: ze hebben geen klepels meer. Nog een kleine bijzonderheid: in de basiliek van het kasteel staan maar liefst 6 orgels, die elkaar aanvullen en bedoeld zijn om gelijktijdig te spelen. Een unicum in de hele wereld. Er zijn composities voor de 6 orgels met koor, die alleen maar hier gespeeld kunnen worden. Maar er valt nog veel meer over dit paleis te vertellen. De koning had geld en wist het goed uit te geven… Met zijn bijna 38.000 vierkante meter, 1.200 kamers en vele kunstschatten is dit paleis zeker een bezoekje waard als je in de buurt bent. (Jan Verheyen)