Neerpelt

"De Duitsers hadden ondertussen de dieren uit de twee boerderijen verdreven, behalve ons paard. Ze hebben dan de gebouwen in brand gestoken. Half september zaten deze vol met hooi en graan. De brand was zo geweldig dat hij oversloeg naar de eikenbomen die de ramp afboorden. Ondertussen was het al half donker en dat maakte het tragische schouwspel nog indrukwekkender. De koeien liepen rond de brandende boerderij en deden niets anders dan beuken. Toen de Duitsers eindelijk genoeg hadden van hun spektakel, hebben ze ook Maarten Custers en mijn vader doodgeschoten. Zij vielen languit langs mij op de grond, op slag dood. Bij mijn vader had een mitraillettekogel zijn portefeuille doorboord en die was blijven steken in de mica huls waarin zijn identiteitskaart zat."
Het is een fragment uit de "Jeugdherinneringen van Leon Verbeek", zoals die in de jongste editie van "Het Liller Heem" zijn verschenen. Die herinneringen tekenen de jaren '40 en de morele impact van de oorlog op kinderen. Een indrukwekkend verhaal.
Nog zo'n mooi verhaal in het kwartaalblad van de Liller Heemkundige Kring is de tekst van de toespraak van Jef Geens op de herdenkingsviering van 11 november. Daarin is onder meer sprake van Toon Driesen, die op 29 november 1916 werd weggevoerd naar Duitsland, samen met 10 andere jonge mannen uit SHLille. Toon moest in Duitsland 270 dagen in uiterst slechte omstandigheden werken: "'s Morgens kregen wij 1/3 lepel thee, 's middags 1/2 potlepel walgelijke soep, bestaande uit water en zuurkool, 's avonds hetzelfde. Rond vijf uren kregen wij een brok brood."
En dan is er het verhaal over de ontdekking van de spionageberichten tijdens de Eerste Wereldoorlog en de arrestatie van Jaak Tasset. François Joosten maakt melding van een notitie van weduwe Oosterbosch, die aan de Quatre Bras een café annex logementshuis uitbaatte, waarin geschreven stond: "Eene Duitsche dame in Kwartier gehad van 27 Juli 1915 tot 1 Mei 1916 of 273 dagen aan 1 fr per dag." Joosten vraagt zich af wat die vrouw 278 dagen lang in Lille kwam doen. Hij vermoedt dat ze een Duitse spionne was, die kort na het oppakken van Jaak Tasset en Henriette Bernaerts - die ze in het café goed had leren kennen - verdween. Zij zou aan de basis kunnen liggen van de ontdekking van het "geprepareerde" petroleumkannetje waarmee Tasset en Bernaerts papieren over de grens smokkelden.
Het Liller Heem, p/a Dorp 30, 3910 Sint-Huibrechts-Lille, infoheemkunde-shlille.be. 12 euro voor een jaarabonnement van vier nummers.