Neerpelt

In de leeszaal van de bibliotheek aan de Norbertinessenlaan is vanavond de tentoonstelling "Jaak Tasset, Neerpeltse held uit den Groote Oorlog" geopend. Het is een initiatief van de Heemkundige Kring in samenwerking met de gemeente, een initiatief ook dat kadert in de herdenkingsreeks van "De Groote Oorlog" door de heemkundige kringen van de grensgemeenten.
Jaak Tasset was afkomstig van de Zonhoek, waar de familie een boerderij had, zei voorzitter Paul Cuyvers van de Heemkundige Kring in zijn toespraak. Bij het begin van de oorlog ging hij vaak de grens over om levensmiddelen en "petrol" te smokkelen, maar toen de Duitsers in 1915 "den draad" installeerden om te beletten dat er veel Belgen naar Nederland trokken, was het daarmee gedaan. Jaak schreef ook brieven naar zijn neven aan het front en naar zijn zuster in het Nederlands-Limburgse Sint-Odiliënberg. Via een contact in Borkel-en-Schaft had hij alles verstuurd gekregen. Dat moet de Cereal Company opgevallen zijn, die spioneerde voor het Britse leger en in Neerpelt haar hoofdkwartier had. De spionagedienst werd geleid door Jefke Peeters, ambtenaar in Hasselt, en zijn twee Neerpeltse luitenants: priester Ballings en Louis Loos. Het net had vertakkingen over heel België en reikte zelfs tot in Frankrijk. Peeters schakelde Jaak Tasset in als "passeur" om regelmatig via het dichtgesoldeerde deksel van een petrolkannetje brieven en documenten van België naar Nederland te smokkelen. Soms zette Jaak zijn kannetje af in Achel bij het café "In den Congo" van Jet Bernaerts, die het zelf ook de grens over bracht. Toen Jet op 15 april 1916 - 100 jaar en een week geleden - niet kon gaan, werd een vriendin ingeschakeld, Maria Linsen. Bij de controle aan de grens wrong een wantrouwig Duits onderofficier het deksel van het kannetje open - en daar vielen de papieren op de grond. Maria Linsen werd opgepakt, ondervraagd en verklapte waar het kannetje vandaan kwam.
Diezelfde avond werd Jaak Tasset opgepakt, maar ook Jet Bernaerts en haar broer Henri. Ze werden in Hasselt opgesloten en wekenlang ondervraagd en volgens sommigen ook gefolterd. Op 28 juni werden Jaak Tasset en Jet Bernaerts ter dood veroordeeld omdat ze zich "ermee bezig hadden gehouden mededeelingen over troepenbewegingen vooral over militaire treinen aan den vijand over te maken". Henri Bernaerts kreeg "bij genade" levenslang.
Op 14 juli werd Jaak Tasset gefusilleerd in de Herkenrodekazerne in Hasselt. In oktober werd hij herbegraven in Kuringen. Na de oorlog, op 25 augustus 1919, werd zijn stoffelijk overschot met de trein overgebracht naar Neerpelt en daar herbegraven onder massale belangstelling. Op 16 oktober 1921 kreeg hij een gedenksteen op het kerkhof en werd de Kanaalstraat naar hem genoemd.
De tentoonstelling toont oude foto's en documenten, brieven van Jaak, militaire attributen uit die tijd...
Er leeft nu in Neerpelt nog één Tasset: Clémentine, die op het Hènt woont. Haar vader was een neef van Jaak, zei ze ons vanavond.
De tentoonstelling blijft tot einde mei in de bib. Daarna verhuist hij naar de Achelse Kluis, waar dan het tweede deel van de herdenkingsreeks van "De Groote Oorlog" met als thema spionage van start gaat.
Op de foto's: hiernaast: Jaak Tasset. Onderaan: beeldhouwer Gerard Boonen naast het beeld dat hij van Jaak Tasset maakte; Paul Cuyvers tijdens zijn toespraak; en de aanwezigen tijdens de openingsreceptie. (Foto's Marc Faes)