In deze rubriek geven we je regelmatig een foto of collage die Frans Dirx ons bezorgt. Een stukje nostalgie voor de oudere generatie, een ontdekkingstocht voor de jongeren en nieuwe Lommelaren.
Deze keer hebben we het over de grenscontrole in Lommel, met name bij brug 9 en brug 12, later langs de grenspalen, die een belangrijke rol in de geschiedenis van de Belgisch-Nederlandse grensbewaking speelde. Hoewel specifieke archiefstukken schaars zijn, kan op basis van historische context en lokale overlevering toch een beeld geschetst worden van de situatie.
Brug 9 over het Kempisch Kanaal, in Lommel Barrier, was een strategisch punt voor grenscontrole. Het kanaal vormde een natuurlijke barrière en de brug fungeerde als een gecontroleerde oversteekplaats tussen België en Nederland. Tijdens periodes van verhoogde spanningen, zoals de Eerste Wereldoorlog, werd de grens extra streng bewaakt. De Duitse bezetter installeerde toen de beruchte
Dodendraad, een elektrische versperring langs de Belgisch-Nederlandse grens, om ongewenst grensverkeer te voorkomen. Brug 9 was een van de weinige gecontroleerde doorgangen, wat het belang van deze locatie onderstreepte.
Na verloop van tijd werd de grenspost verplaatst van Brug 9 naar een locatie dichter bij de officiële grenspalen. Deze verplaatsing was waarschijnlijk bedoeld om de grenscontrole efficiënter te maken en beter te laten aansluiten bij de officiële grensmarkeringen. De nieuwe locatie langs de grenspalen bood een directere controle op grensoverschrijdend verkeer en smokkelactiviteiten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende jaren was smokkel een wijdverbreid fenomeen in grensgebieden zoals Lommel. De grensposten speelden een cruciale rol in het monitoren en reguleren van deze activiteiten.
Met de invoering van het Schengenakkoord en de daaropvolgende afschaffing van systematische grenscontroles binnen de Schengenzone, verloor de grenspost haar oorspronkelijke functie. Desondanks blijven de locaties van de voormalige grensposten, zoals bij brug 9 en langs de grenspalen, van historisch belang. Ze herinneren aan een tijd waarin grenzen strenger werden bewaakt en grensposten een dagelijks onderdeel waren van het leven in grensgemeenten zoals Lommel.
Op de collage zie je ook enkele oude afbeeldingen van
brug 12 aan de Gestelsedijk.