Lommel is sinds 2000 de trotse bezitter van een prachtige beiaard in de hoogste toren van de Sint-Pietersbandenkerk. En wie beiaard zegt, zegt beiaardier. In Lommel neemt Liesbeth Janssens die taak waar. Zij doet dat ook in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen. Geboren en getogen in Lier was ze al van jongs af gefascineerd door beiaardmuziek. Tijdens haar kinderjaren hoorde ze iedere dag, jaar in jaar uit, vooral bij het naar de muziekschool gaan, hetzelfde deuntje spelen op de beiaard van het belfort. Welk deuntje dat was wist ze helemaal niet. Later hoorde ze dat dit 'Het loze vissertje' bleek te zijn. Dat moest dan toch herkenbaar zijn, zou je denken? Maar dat was het helemaal niet. Want door slijtage aan het mechanisme van de automatische beiaardtrommel was de hoofdmelodie niet meer te horen. Maar, hoofdmelodie of niet, het deuntje dat zeker wel twee minuten duurde is haar zo vertrouwd dat ze dat nu nog altijd rats van buiten kent.
In haar jeugdjaren ging ze ook geregeld naar 'den beiaard' in Antwerpen. Beiaardconcerten op maandagavond, die vooral door de jeugd als excuus gebruikt werden om met de vrienden uit te gaan in het centrum van de stad. Zwart van het volk zag het er toen! Liesbeth ging altijd met haar vrienden naar een cafeetje met een piano. Terwijl de vrienden alvast op café gingen, bleef zij steevast nog even luisteren naar de beiaard, ze vond dat echt zo mooi.
Toen ze later op het Lemmensinstituut in Leuven piano studeerde zag ze eens een flyer over een opendeurdag bij de beiaard van de Leuvense universiteitsbibliotheek. Helaas was die opendeurdag net voorbij. Toen ze dat teleurgesteld aan een vriend vertelde zegde die geamuseerd: “Dat is toch niet erg? Ik heb de sleutel ervan”. Die vriend bleek beiaard te studeren, wilde haar de beiaard tonen en zelfs les geven! Want de beiaardschool, dat zag ze nog niet zitten. Stel dat ze het niet leuk vond? “Weet je wat?” zegde die vriend, “Ik zal je een jaar lesgeven, en als je het dan nog leuk vindt, dan kan je alsnog naar de beiaardschool in Mechelen gaan”. Zo gezegd zo gedaan. Liesbeth volgde een jaar lang les bij die vriend, die later stadsbeiaardier van Maastricht werd, en dat op een oefenbeiaard. Dat is een oefeninstrument ongeveer ter grootte van een buffetpiano waarbij in plaats van klokken klankstaven tot klinken worden gebracht, qua geluid vergelijkbaar met een xylofoon. Liesbeth vond het wel grappig, die beiaardlessen. Daarom besloot ze toch naar de wereldberoemde beiaardschool 'Jef Denyn' in Mechelen te gaan. Daar behaalde ze, na bloed, zweet en tranen – ze moest wel meermaals spelen met pijnlijke bebloede vingers – haar diploma met onderscheiding in 1994. Ze was de enige die afstudeerde dat jaar. Niet verwonderlijk omdat je toen nergens anders dan in Mechelen beiaard kon leren spelen, het aanbod was dus wel zeer beperkt. Nu kan je dat hier in de buurt in Neerpelt en Mol, misschien zelfs in Lommel leren. Maar in die tijd was dat zeker niet het geval. Ook beiaardmuziek was toen moeilijk te vinden. Beiaardarrangementen moesten dikwijls zelf geschreven worden aan de hand van de hoofdmelodie. Die moest je wel ergens vandaan hebben, en het internet bestond nog niet. Online muziek opzoeken kon dus niet, en allemaal CD'tjes kopen om de liedjes te leren en arrangementen te maken was wel een erg kostelijke kwestie. Je was toen dus wel erg snel uitgespeeld op de beiaard. Tenzij je speelde van een pianopartituur, of zelfs een orkestpartituur, waar je zelf wat akkoorden op schreef! Nu is het aanbod aan beiaardmuziek wel veel groter,
Om even terug te komen op die bebloede vingers, die nu allemaal in eelt veranderd zijn: die waren niet het enige probleem. Liesbeth heeft nu enkele kromme vingers, het gevolg van verkeerde speelmethodes in het verleden.
En of ze zich de eerste keer beiaard spelen in een toren herinnert? De eerste keer niet echt. Wel dat ze in het begin dikwijls de wanhoop nabij was als ze op een echte beiaard moest spelen. Die verschrikkelijke schaamte als ze er eens een klok naast zat tijdens een beiaardsessie! Want nee, je mag nooit denken dat er niemand naar je luistert als je in een toren beiaard aan het spelen bent. Het moet écht altijd goed zijn, je moet meester zijn over je instrument!
Maar terug naar de Lommelse beiaard. Liesbeth speelt er zeer graag op. Het is echt een uniek instrument. De beiaard van de Antwerpse kathedraal is een oud, barok instrument, die van Lommel is modern. Ook de manier van spelen is helemaal anders. In Antwerpen mag je er best hard op spelen, de klokken hangen verder van de begane grond af, het geluid draagt dus ook veel verder. In Lommel speelde ze ooit ook eens zo hard. De mensen vroegen haar nadien of ze misschien boos was die dag! Ook CD-opnames maakt ze het liefst op de Lommelse beiaard. Ze weet precies waar ze de microfoons moet hangen om het instrument het mooist tot zijn recht te laten komen. De afstand van iedere klok tot de microfoon is in Lommel ook ideaal, geen enkele klok klinkt te luid of te stil. Kortom, Liesbeth houdt van de Lommelse beiaard, de Lommelaars mogen er best trots op zijn!

De Lommelse beiaard is gegoten door de Koninklijke Eijsbouts uit Asten (Nederland) en bestaat uit 63 klokken. Daarmee is deze beiaard de tweede grootste van België qua aantal klokken, een plaats die we delen met de beiaard van de Leuvense universiteitsbibliotheek, die wel veel zwaarder is. De eerste plaats wordt bekleed door de Sint-Trudokerk in Peer, met 64 klokken. Dat is er dus maar eentje meer dan in Lommel.
De Lommelse beiaard heeft een basklok – de grote klok die het uur slaat – van 3.263 kg en een totaal gewicht van 15.493 kg. Naast de gewone vijf luidklokken – de kerkklokken met het karakteristieke 'bim-bam'-geluid – zijn er dus ook een heleboel beiaardklokken. De luidklokken maken trouwens alle vijf deel uit van de beiaard. Zo zijn er twee luidklokken van Marcel Michiels uit 1955, en een angelusklokje dat zelfs dateert uit 1394.
Elke woensdagnamiddag is er een namiddagconcert, om 15u00. Zo was het ook twee weken geleden. Toen speelde Liesbeth een aantal bekende liedjes, zoals wat oudere K3-liedjes, 'vrolijke vrienden' van Nonkel Bob, 'De Roos' van Ann Christy en 'Hijo de la Luna' van Mecano, dat ook door Belle Pérez gezongen werd. Tijdens die namiddagconcerten is de toren van de Sint-Pietersbandenkerk vrij toegankelijk. Je mag de beiaardier dus een bezoekje brengen. Dat deden die dag enkele families met kinderen. Die kinderen hebben zelfs, allemaal samen, een zelf geïmproviseerd liedje mogen spelen op de beiaard, voor alle Lommelaars, gedirigeerd door Liesbeth! De mensen zullen gedacht hebben: “Tiens, dat liedje ken ik niet”. Maar het was best mooi. Die kinderen zijn dus weer een fijne ervaring rijker!
(LDB) Wil je nog meer foto's zien van Liesbeth, de toren en de beiaardklokken? Klik dan door naar onze Facebookpagina.