Vasten is de laatste tijd een veelbesproken onderwerp in de media. Van gezondheidsgoeroes tot dieetprogramma's, het lijkt wel of iedereen aanbeveelt om af en toe vasten toe te passen voor een gezonder lichaam. Maar is dat wel echt zo? Vooral als we kijken naar de wens van veel mensen om af te vallen, rijst de vraag: is vasten wel de juiste oplossing?
Wat Gebeurt er in je Lichaam Tijdens het Vasten?
Wanneer je vast, gaat je lichaam op zoek naar energie. In eerste instantie zullen de glycogeenvoorraden in je lever en spieren worden aangesproken. Glycogeen is de opgeslagen vorm van koolhydraten die het lichaam snel kan gebruiken. Wanneer deze voorraad opraakt, gaat je lichaam verder op zoek naar andere energiebronnen.
Wat veel mensen niet weten, is dat het lichaam naast vet ook spiermassa als energiebron kan gebruiken. Spieren bestaan voor een groot deel uit water, en wanneer we vasten, raken we ook vocht en elektrolyten kwijt. Dit kan tijdelijke gewichtsverlies veroorzaken, maar het verlies van spiermassa is niet ideaal, omdat spieren een belangrijke rol spelen in ons metabolisme.
Het Risico van Het 'Jojo-effect'
Na een periode van vasten, wanneer we weer beginnen te eten, probeert ons lichaam snel de verloren glycogeenvoorraden aan te vullen. Ons lichaam is namelijk slim en heeft een soort intern geheugen: het herinnert zich eerdere periodes van honger en past zijn gedrag daarop aan. Het doet dit door meer energie vast te houden. Wat we vaak zien, is dat mensen na het vasten sneller aankomen dan voorheen, omdat het lichaam geneigd is om meer op te slaan dan normaal. Dit kan het afvallen op een gezonde manier later bemoeilijken, omdat het lichaam zich 'voorbereidt' op toekomstige periodes van honger.
Conclusie: Wees Voorzichtig met Vasten
Het cijfer op de weegschaal kan je bedriegen. Hoewel je mogelijk gewicht verliest, kan dit komen door vochtverlies of spierafbraak, wat niet hetzelfde is als vetverlies. De werkelijkheid achter het getal op de weegschaal is dus vaak anders dan je misschien denkt.
Hoewel vasten op korte termijn voordelen lijkt te bieden, zoals gewichtsverlies, is het belangrijk om je bewust te zijn van de effecten op de lange termijn en wat je effectief aan het verliezen bent. Gewichtsverlies ontstaat wanneer de dagelijkse calorie-inname lager is dan je calorieverbruik. Dit betekend dat je kan kiezen om je dagelijkse energie-inname te verlagen door te kiezen voor gezondere alternatieven of je energieverbruik te verhogen door meer te gaan bewegen.
Als je op een gezonde manier wilt afvallen, is het belangrijk om een stevige basis te behouden zodat je lichaam van alle noodzakelijke voedingsstoffen voorzien wordt. Dit betekent dat je niet zomaar voedsel moet schrappen, maar in plaats daarvan caloriearmere alternatieven kunt kiezen. Bijvoorbeeld, in plaats van een reguliere suikerhoudende frisdrank, kun je kiezen voor een suikervrije versie of een glas water met een schijfje citroen. Dit zorgt ervoor dat je minder calorieën binnenkrijgt zonder dat je voedingsstoffen mist. In een volgend artikel gaan we hier dieper op in.
Het is altijd een goed idee om met een professional, zoals een diëtist of arts, te overleggen voordat je veranderingen in je eet- of leefgewoonten doorvoert.
Anouk Mertens