Op 1 november doorbreekt Reveil ieder jaar opnieuw de stilte op begraafplaatsen over heel Vlaanderen. Met intieme muziek, lokale verhalen en zachte woorden biedt Reveil zo troost aan wie iemand moet missen. Ook in Stuifduin werd vanavond al voor de zesde keer stilgestaan bij herinnering en verbondenheid – op wat niet zomaar een begraafplaats is, maar de Warmste Begraafplaats van Vlaanderen 2023.
Bij valavond daalde er in de aula van Stuifduin een warm dekentje van muziek en woorden neer, toen de regen het publiek naar binnen leidde voor een intiem troostconcert. Het werd een avond vol zachtheid, gedragen door verhalen, poëzie en muziek.
Schepen
Peter Vanderkrieken opende de avond met een woord van welkom. Hij herinnerde eraan dat Reveil intussen in meer dan 150 Vlaamse gemeenten plaatsvindt, en zelfs ver daarbuiten: in Australië, het Verenigd Koninkrijk, Servië, Letland, Nederland en andere landen vinden gelijkaardige troostmomenten plaats.
“Reveil zoekt naar momenten waarin mensen op een andere manier hun verlies en verdriet kunnen verwerken,”
zei Vanderkrieken.
“We doen dat op of nabij de begraafplaats, dicht bij wie we missen, maar ook dicht bij elkaar.”
Hij bedankte de vele mensen die mee dit warme moment mogelijk maakten: het Cultureel Centrum De Adelberg, de dienst evenementen, de stadswerken en de mensen van de begraafplaatsen die alles met zorg hadden voorbereid.
Tot slot deelde hij een kort, ontroerend gedicht dat hij had teruggevonden op het rouwkaartje van een geliefde kleuterjuf die onlangs overleed:
Je sloeg je vleugels uit en vloog als nooit tevoren,
terwijl we naar je keken, voelden we ons zo verloren.
Je verliet de wereld, vloog de wolken tegemoet,
terwijl wij zachtjes zeiden: ga maar, het is goed.Na de opening nam
Bart Vermeer, Lommels schrijver en leraar Nederlands, het woord. Met zijn poëtische pen en warme stem bracht hij woorden die recht uit het leven kwamen, over verlies, herinnering en de kleine lichtjes die blijven branden.
Hij vertelde hoe ook hij de voorbije maand enkele generatiegenoten verloor, en hoe dat verdriet hem tot schrijven bracht.
In zijn voordracht verweefde hij troost en herkenning:
Het is het soort verdriet dat je niet kan temmen.
Het overmant je, alle beslommeringen staan stil.
Tot je voelt: er is meer. Kijk maar eens rond –
in de mens naast je, in een bloem langs de weg,
in een vlinder die even op je vensterbank landt.Vermeer las verschillende gedichten voor, waaronder het tedere
Tintels, geschreven voor een overleden kleuterjuf:
Kleine sprankelende hoopjes,
als lichtjes in de ijle lucht,
wenkend, roepend om een gratis zucht…Hij eindigde met een ode aan het onderweg zijn – een tekst die hij schreef tijdens een treinreis:
Als de trein vertraagt, vertraagt mijn schrijven.
Ik laat woorden als vuilniszakken achter,
spoor verder, onwennig,
wachtend op een mirakel onderweg.Zijn woorden vonden weerklank in de zaal: stil, ingetogen, maar diep voelbaar.
Na de poëzie volgde de muziek.
Camilo Donoso speelde gitaar en zong, bijgestaan door Frans Kalf - die Camilo Mika noemt - op gitaar en Mathijs Steels op synthesizer. Het drietal, dat in Gent gevestigd is en sinds begin dit jaar samen optreedt, bracht een warme en eerlijke set vol melancholie, troost en hoop.
Hun repertoire bestond uit eigen Nederlandstalige nummers, aangevuld met enkele zorgvuldig gekozen covers. Donoso schrijft bijna al zijn liedjes zelf — “alles recht uit mijn hart,” zei hij. Of, zoals hij het zelf graag samenvat: “Eerlijke liedjes duren het langst.”
Camilo's stem vulde de aula met zachtheid, onder meer met het nummer De witte eend - een liedje dat even eenvoudig als ontroerend was. Ook brachten ze De meester van het ruime sop, Samen, Lieve Mercedes, Oh mijne jongen, Het dorp en Parels.
Voorafgaand aan Het dorp deelde Camilo een persoonlijk verhaal dat de hele zaal raakte:
“Mijn moeder organiseert op dit moment ook Reveil. Drie jaar geleden stond ik daar voor het eerst op het podium. Ik zong toen twee liedjes — één daarvan hebben jullie net gehoord, en het tweede zong ik voor mijn grootvader.”
Zijn breekbare vertolking van Het dorp zorgde vervolgens voor een van de meest ontroerende momenten van de avond. De stilte na de laatste noot sprak boekdelen. Daarna volgden nog enkele nummers, waaronder De dagen zonder drank en Over de hoge muur — liedjes die, net als de hele set, de balans vonden tussen kwetsbaarheid en kracht, tussen verdriet en hoop.
Zo werd Reveil een
avond van verbinding, herinnering en troost. Woorden en melodieën raakten aan wat niet gezegd kan worden, maar wat ieder van ons voelt.
Terwijl buiten de avond viel, werd het binnen stil – een stilte die niet leeg was, maar vol van nabijheid.
Een stilte waarin we samen konden denken aan wie er niet meer is,
en voelen dat ze, op hun manier, nog altijd dichtbij zijn.
(Filmpje Jacky Geboers, foto's Stefan Ackx)