Gaan jullie het niet vergeten? Mij is het nog maar één keer overkomen en vermits het toen ging om het verwisselen van het zomer- naar het winteruur, waren de gevolgen ook nogal ingrijpend. Ik verbleef toen in Engeland en arriveerde twee uur te laat voor mijn terugvlucht op de luchthaven van Birmingham. Neen, ik was die timeshift niet vergeten dus, ik had de klok de avond tevoren gewoon één uur achteruit gezet en niet vooruit zoals het moest. Dat heeft me wel een duur nieuw ticket naar Eindhoven gekost.
Wat een onzin trouwens, die uuromzetting. In West-Europa loopt de klok ’s winters al zo’n uur voor op de zonnetijd. En denk eens aan de boeren en hun veestapel. Is er iemand die gelooft dat de koeien morgenvroeg spontaan een uur vroeger wakker worden? En zullen de melktijden ook niet trapsgewijs moeten aangepast worden? En wat met het meestal collectieve legmoment voor de kippen?
Waar komt het idee dan vandaan? De Nieuw-Zeelander George Venon Hudson stelde in 1895 al voor om het ritme van de tijd aan te passen aan het ritme van de mens en niet andersom. Ook de Engelsman William Willet waagde in 1907 een poging in die zin. Maar het Engelse parlement vond zijn plan om de ‘waste of sunlight’ te vermijden, te revolutionair.
Het zijn de Duitsers – wie anders? – die doorgedrukt hebben. In 1916, tijdens de Eerste Wereldoorlog voerden ze in alle bezette gebieden de zomertijd in. Ja, ook in Nederland. De Nederlanders waren wel zogezegd neutraal, maar vonden dat ze best toch maar meededen. Veel Duitse militaire treinen reden immers over ‘neutraal’ Nederlands grondgebied, via bezet België naar het front. En die moesten op tijd rijden! Ook in de Tweede Wereldoorlog werd tussen winter en zomer de klok vooruitgezet.
Maar na de oliecrisis van 1973, toen men dacht het energieverbruik te kunnen beperken door de tijd te verschuiven, kwam er de jaarlijkse wisseling die nu nog steeds van kracht is. En sinds 1983 is vrijwel heel Europa gevolgd. Alleen – ze proberen het overzichtelijk te houden – niet elk land schakelt op hetzelfde moment over! En IJsland en Turkije doen niet mee. Rusland ook niet.
Nochtans zijn tegenwoordig alle experten het erover eens dat het idee dat hierdoor energie bespaard wordt, volkomen uit de lucht gegrepen is. Bovendien tonen meer dan 60 wetenschappelijke studies aan dat het afschaffen van de zomertijd beter is voor de gezondheid. Na de wisseling van de zomertijd zijn er bijvoorbeeld meer hartinfarcten. Volgens Vias Institute gebeuren er in de eerste week na de omschakeling ook meer ongevallen op onze wegen. En toch zal de toestand nog wel een tijdje ongewijzigd blijven. In het Europees Parlement gaat de discussie o.a. vooral over de vraag of men de winter- of de zomertijd definitief zal kiezen.
En daar geraken ze het maar niet over eens. Na de verkiezingen misschien, als er weer wintertijd is.
Chel DRIESEN