De Lommelse Annick Helsen is verhuisd naar Zuid-Afrika. Ze gaat ons van daaruit regelmatig laten weten waarom ze dat land zo aantrekkelijk vindt. En geeft soms ook vergelijkingen tussen Limburg en Zuid-Afrika, zoals vandaag.
In België – of specifieker: Limburg – is tijd iets tastbaars. De dag zit vol klokmomenten: de bus komt om 07:43, de vergadering start om 09:00 (en niet om 09:01), en het avondeten is idealiter vóór het journaal. Je weet waar je aan toe bent. Je weet ook precies hoeveel minuten je ergens over kan doen: de wachtrij bij de bakker? Maximaal vier mensen, anders ga je naar de buur-bakker. Tijd is daar geen suggestie. Tijd is wet.
En toen verhuisde ik naar Zuid-Afrika...
Ik had me voorbereid op ander weer, ander eten, andere accenten. Maar wat niemand me had verteld, is dat tijd hier… hoe zal ik het zeggen… iets flexibeler in elkaar zit.
Hier bestaat ook tijd. Alleen... op een andere golflengte. Tijd is hier elastisch, rekbaar, een suggestie. "Now now" kan betekenen: meteen, straks of ergens vandaag. "I’m coming" is een geruststelling, geen belofte. En een afspraak om 10:00? Ach, dat betekent vooral: op een bepaald moment na het ontbijt.
Mijn eerste afspraak was bijvoorbeeld om tien uur. Ik was er om 09:55…stipt. Om 10:30 was ik nog altijd alleen. Om 10:45 kreeg ik een berichtje: “I'm coming now now!”
Ik leerde snel: “Now” betekent straks. “Just now” betekent binnenkort. En “now now”? Dat betekent... tja, zelfs na een paar jaar begrijp ik het nog niet helemaal. Het is gewoon Afrika-tijd, en dat is geen haast, dat is leven in het moment. Het geeft je de vrijheid om de klok even te vergeten.
Eerst werd ik er nerveus van. Mijn “innerlijke Belg”, opgegroeid met de schoolbel, kreeg het benauwd. Wat bedoelen jullie met “we’ll get there when we get there”? Waar is de agenda? Waar is het plan?!
Langzaam begon ik het los te laten. Ik voelde rust waar ik vroeger ongeduld voelde. Ik begreep dat Afrika-tijd niet lui is, maar een andere manier van leven: een die rekent in momenten, niet in minuten.
Ik ontdekte dat de wereld niet eindigt als iemand te laat is. Sterker nog, meestal levert het een geweldig gesprek op. En ik kan nu zelfs genieten van die ongeplande momenten. Geen gehaast, geen stress – gewoon mensen die zich op hun gemak voelen en het leven met je delen. Geen tijdslimieten, geen deadlines, gewoon... zijn.
En het mooie is: ze hébben hier ook echt tijd. Mensen nemen de tijd. Om te praten, te lachen, te wachten. Ze zijn vriendelijk en oprecht geïnteresseerd. Een kort praatje in de winkel of langs de weg is heel normaal. Mensen groeten elkaar, stellen vragen en luisteren echt naar het antwoord. Hier voelt het niet alsof je iemand ophoudt – tijd maken voor elkaar hoort er gewoon bij. Dingen gebeuren in hun eigen ritme. Veel wordt nog te voet gedaan, of per paard – niet omdat het niet anders kan, maar omdat haast simpelweg geen noodzaak is. Tijd wordt niet opgevuld, tijd wordt geleefd.
Natuurlijk, soms verlang ik terug naar de voorspelbaarheid van Limburgse roosters en treintabellen. Maar als ik mag kiezen tussen haast en hart, dan kies ik – met enige vertraging – toch voor Afrika-tijd.
Als ik even in België ben, merk ik hoe snel alles weer draait. Iedereen haast zich, alles loopt op schema. En terwijl ik mee probeer te doen, mis ik toch stiekem het rustige ritme van thuis – van Afrika-tijd.
Want eerlijk? Soms is “now now” precies wanneer het moet zijn.
Annick HELSEN