Ik lever echt wel strijd met wat sommigen mijn beroepsmisvorming noemen. Maar het is veel sterker dan mezelf. Ik vind taal namelijk belangrijk. Van mensen die het helemaal niet zo erg vinden als iemand
heten en
noemen door elkaar mixt of
slaan en
slagen, krijg ik het heen-en-weer.
En het is toch écht niet zo moeilijk:
• scheppen - schepte, geschept
Het is wat moeder de vrouw lang geleden deed, ’s middags, als de soep op tafel stond te dampen. Zij nam de pollepel en
schepte de soep uit de kom in de borden.
Opscheppen is een daarvan afgeleid werkwoord en gedraagt zich op vrijwel dezelfde manier. Mijn neef
schepte graag op over zijn avonturen bij leger. Zijn zoon, die graag vertelde hoe zijn vader daarover
opschiep, vertelt dus onzin.
•
scheppen schiep, geschapen
Dat is wat, volgens een deel van de mensheid tenminste, God gedaan heeft en nog steeds doet. Hij
schiep het universum in zes dagen. Behoorlijk heftig moet dat geweest zijn want toen hij die hele boel bij elkaar
geschapen had en zag dat het goed was, heeft hij meteen een hele snipperdag genomen. Ook kunstenaars
scheppen werk. Rodin heeft zijn ‘Denker’
geschapen, niet
geschept. En, in alle bescheidenheid, ik ben nu bezig deze column te
scheppen. Ik wou eigenlijk dat-ie al
geschapen was!
En dan bereikt mijn bloeddruk een angstwekkend niveau als ik in een krantenartikel over de Houthalenaar die een medegedetineerde doodde, lees dat
‘urenlange verhoren en intensief speurwerk blijkbaar nog geen volledige klaarheid geschept hebben in de dossiers'. Misschien hadden ze eens een andere pollepel moeten proberen, denk ik dan. Jongens toch! Dit lijkt toch echt op kleutertaal.
Onlangs las ik in een gerenommeerd tijdschrift dat het streven naar correct taalgebruik misschien wel
drinken op de bierkaai is. Echt waar! Uit de kranten van de laatste weken neem ik
at random een greep uit de lijst volkomen foute citaten die ik genoteerd heb. Nee, ik ga de kranten niet noemen; ik moet volgende week mijn columns nóg kwijt kunnen.
•
Verscheidene reisbureaus hebben een aanzienlijk percentage van hun personeel door de corona-ellende moeten ontslagen. Wat zou dat betekenen? En wat als je dochter een heel jaar lang zo haar best deed aan de unief en toch niet
sloeg, terwijl die niksnut van de buurman geen klap uitvoerde maar wél
geslagen is?
•
De oppositiepartijen gingen donderdag flink tekeer in het parlement. Niet in het minst de N-VA. Wanneer gaan schrijvelaars nu eens doorkrijgen dat ‘niet in het minst’
‘helemaal niet’ betekent? En ik heb de uitzending gezien. Ik verzeker je dat o.a. Peter De Roover (de fractievoorzitter van de N-VA) een van zijn goeie momenten had.
Niet belangrijk allemaal dus? Als je, zoals in dit laatste voorbeeld, precies het tegenovergestelde zegt van wat je een taalbewuste lezer wil melden, dan ben je als nieuwsverstrekker toch echt niet goed bezig. Wel?
En nu, ik zweer het op mijn zilverblank eerstecommuniezieltje: ik zal het nooit meer doen.
Chel DRIESEN