‘Stil ‘s! Ik hoor Lommel noemen’, zegt mijn vrouw plots. Ik veer overeind vanaf mijn bed en kijk naar beelden van ambulances op de televisie. We luisteren scherper en we horen in het Spaans flarden die we kunnen verstaan op dat moment. ‘Autobús Belga, muertos y heridos, niños, túnel in Suiza. Heverlee y Lommel.’ Dit soort aanduidingen. We kijken elkaar onbegrijpelijk aan. ‘He, wat is daar aan de hand?’ Het is 14 maart 2012 in de ochtend. Wij zijn voor een korte vakantie in Spanje. We bevinden ons in een hotel in Madrid. Het zijn momenten die als een litteken in het geheugen zitten. Het zijn beelden uit Sierre in Zwitserland. We hebben nooit gehoord van Sierre. Het komt allemaal absurd over. Ik denk dat er geen mensen in Lommel zijn die zich niet kunnen herinneren waar ze op het moment dat ze horen van dit ongeval, mee bezig zijn en waar ze zich bevinden. Maar ook het Nederlandse Bergeijk is betrokken bij deze ramp.
We zoeken op onze tablets naar meer bijzonderheden. Wat is er gebeurd daar? In eerste instantie is er veel chaos in de berichtgeving. Het is rond negen uur in de avond van de 13e gebeurd. Er is een autobus met schoolkinderen uit Lommel en Heverlee bij een tragisch voorval betrokken geraakt in een tunnel. Er zijn beelden van rode en blauwe zwaailichten in het donker. Het is allemaal nog heel onduidelijk wat er is voorgevallen. Doden en gewonden ja, maar hoezo, hoeveel, waarom precies? De kinderen waren op terugweg van een wintervakantie in Zwitserland. Het Stekske? We hebben eigenlijk nog niet eerder van deze school gehoord. Ze is nu wereldnieuws.
Uiteindelijk blijkt dat er achtentwintig doden te betreuren zijn. Er zijn vierentwintig gewonden. Vijftien kinderen en twee begeleiders uit Lommel zijn om het leven gekomen. Hiervan zijn er zes uit Nederland bij. Zij zitten in België op school. Het is een enorm drama voor Lommel. Het is een complete ramp, een mokerslag. De slachtoffers worden met een militair vliegtuig overgebracht naar België. Op 21 maart is er in Lommel een herdenkingsplechtigheid waar het toenmalige Belgische koningspaar, Albert en Paola en de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander met Maxima, maar ook de Zwitserse bondspresident, mevrouw Widmer-Schlumpf bij aanwezig zijn. De school, het Stekske op Lommel Kolonie is voor altijd getekend door dit enorme verlies.
Ik fiets tot aan de school, die hier langs de Luikersteenweg staat naast de kerk. Achter de school is een monument geplaatst. Ik sta er voor en maak een paar foto’s. Het is onthuld op 13 maart 2013, een jaar na het ongeval. Het monument bestaat uit een afgebakend grindbed in de vorm van Zwitserland. In het grind staan zeventien palen in de vorm van stekskes in een spiraal; stekskes zijn in het dialect van Lommel lucifers. Zij hebben in het monument koppen die lichtblauw branden. Zij symboliseren de verongelukte kinderen van Lommel. In de opgerichte stekskes zijn kokers aangebracht. Daarin zitten boodschappen van mensen die de kinderen persoonlijk hebben gekend. In het grindbed liggen nog elf stapstenen en die herinneren aan de negen omgekomen kinderen en begeleiders uit Heverlee en de twee buschauffeurs. Er staan ook zeven lichtspots die gericht zijn op de stekskes. Zij symboliseren de zeven gewonde kinderen uit Lommel. Het geheel maakt een enorme indruk, zeker ook door de treffend gecombineerde symboliek van de objecten die er opgesteld staan. Het staat er als een blijvend teken van de enorm schrijnende wonde in deze gemeenschap. Het gedenkteken is ontworpen en gemaakt door een Lommelse kunstenaar, Marcel Haccuria.
Hoezo de naam van het Stekske? Dat heeft alles te maken met de geschiedenis van deze deelgemeente van Lommel, de Kolonie. U moet het op zijn Frans uitspreken met het accent op de laatste lettergreep: Koloníé dus. Voorheen stonden in deze landbouwgemeenschap ook veel Canadese populieren, in de volksmond canadassen genoemd. Het hout van deze bomen werd gebruikt voor het maken van lucifers, stekskes dus, bij een fabriek die in Brussel stond (de Union Allumettière). De school heeft als verwijzing daarnaar die naam gekregen.
Ik kijk in stil gemoed een tijdlang naar het monument, stap dan op mijn fiets en rijd de Koloniestraat in, waarover ik in de volgende aflevering vertel.
© Willem Van Lit - 280920