Een houten raam dat mensen open klapten op scharnieren. Ze plaatsten dat raam tussen twee draden die onder hoge spanning stonden, klapten het open en ze slopen er dan voorzichtig door naar de andere kant. Dat liep niet altijd goed af. Zo probeerden vluchtelingen, smokkelaars en overlopers België dat door de Duitsers was bezet, naar Nederland te ontkomen. Die draad stond tijdens de eerste wereldoorlog overal langs de grens van Vaals tot aan Cadzand. In Hamont-Achel is een deel van die draad gereconstrueerd op de plaats waar hij stond aan de grens. In Lommel was er dan nog het kanaal als natuurlijke grens met Nederland. Was men eenmaal de draad over, dan wachtte nog de overtocht over het kanaal om van België naar Nederland te geraken of andersom. Met allerlei drijfmiddelen, zoals vaten probeerde men de overkant te bereiken. Mensen hebben met inzet van hun leven de overtocht gewaagd in die tijd. Dat verliep soms desastreus. Er waren voortdurend Duitse patrouilles onderweg langs de grens en zij aarzelden niet om gericht te schieten.
Je kunt je de verbetenheid en kennelijke wanhoop van mensen niet meer voorstellen als je langs deze vredige verstilling loopt. Het kanaal was er in de 19e eeuw aanvankelijk om de Nederlandse agressor tegen te houden; in de periode 1914 – 1918 om de Belgen in eigen land te houden. Er is van deze tragische grensverwikkelingen niets meer terug te vinden. Je moet het gewoon weten. En anders erover lezen.
Ik loop verder langs de sassen en het kanaal. Dit is tevens de grens met de gemeente Mol. Aan mijn linkerhand is de watering De Maat. Daar kan men ook een wandeling maken. Het is een bijzonder moerassig gebied, waarover ik later meer vertel. Ik wandel nu verder in de richting van de Baileybrug. Dat is een overblijfsel uit de tweede wereldoorlog. Aan mijn linkerhand ligt nog het café-restaurant Het Jagershof met een terras.
De Baileybrug Mol-Postel is blijven liggen na de oorlog. In feite is het een dubbele brug. Het kanaal is hier gesplitst en er ligt dus een eiland tussen de gesplitste waterloop. Twee bruggen waren er nodig om dit te overspannen. Een Baileybrug is een zogenaamde systeembrug die zeer snel door de genie van het leger kan worden gelegd. De brug is op veel plaatsen in Europa gebruikt en bij mijn weten oefent de genie nog steeds met het aanleggen van dit type brug. Hij kan zware voertuigen torsen en is genoemd naar zijn uitvinder en ontwerper, een Engelse ingenieur Donald Bailey. De meeste Baileybruggen zijn na de oorlog verwijderd. Deze is gebleven en voldoet nog prima. Er kunnen geen twee auto’s naast elkaar passeren, waardoor het verkeer geregeld wordt met verkeerslichten: om en om mag men erover heen. Wel is er een maximale doorrijhoogte van 2,70 m. Dat hebben sommige chauffeurs niet altijd in de gaten, waardoor ze hun voertuig soms onverwacht een open dak geven als ze eronder door proberen te rijden. Als je zwaarder bent dan drie-en-een-halve ton mag je overigens ook niet passeren.
De brug is een opmerkelijk fenomeen nog dat min of meer als aandenken aan de Britten die dit deel van het land hebben bevrijd, in stand wordt gehouden. Een aantal jaren geleden heeft men het houten brugdek nog vernieuwd. Het is mij niet bekend of de Britten ooit geld gevraagd hebben voor de brug die hier nu al vijfenzeventig jaar dienst doet. Als je eroverheen rijdt hoor je duidelijk het dokkeren van de houten planken onder de wielen van de auto. Het is een weleer-geluid. Ik noem het maar zo omdat het hoort bij de geluiden dan weleer, zoals je ook nooit meer een stoomtrein hoort passeren, een stoomfluit hoort snerpen of dorsvlegels hoort kloppen, enz.
Aan de overkant van de brug is er een klein monument dat eraan herinnert dat hier in 1944 een Britse Lancaster bommenwerper is neergeschoten. Niemand van de bemanning heeft het
overleefd. Daar begint ook het natuurparkje Den Diel, een moerassig gebied waar naar het schijnt de meeste soorten libellen van de lage landen te vinden zijn.
Ik steek de brug niet over en loop een eindje langs de goed onderhouden kasseienstrook richting Molse meren om via een oud landgoed dat aan de rand van het natuurgebied De Maat ligt, terug te keren.