'De Biehal biedt een job, begeleiding en een toekomstperspectief aan meer dan 250 mensen die, om welke reden dan ook, weinig of geen kansen krijgen op de gewone arbeidsmarkt. Genoeg talent aan boord om samen met onze 25 jaar ervaring de juiste mensen op de juiste plek aan het werk te zetten.’ Een wervende zin om de aandacht te trekken voor sociaal ondernemen, zoals dat heet. Wij kennen de Biehal vooral als kringloopwinkel. Ze doen meer, zo blijkt. Het is in brede zin een sociale werkplaats en zij adverteren met swingend opgewekte filmpjes op hun website. Ze doen aan groenonderhoud. Dat is zoals schoffelen in tuintjes. Ze hebben een strijkservice (binnen twee dagen kraakstrak terug). Ze hebben een horecaservice (voor feestjes bijvoorbeeld). Ze rijden een soeptoer. En uiteraard is er de kringloopwinkel.
Ik kom er op deze fietstoer langs. Het is fris en winderig vanochtend en er jagen wolken over me heen. Toch is er regelmatig zon. Eerst maar tegen de wind in westelijke richting de drukke Ringlaan over en de Balendijk op. Dan kom je vanzelf langs de kringstore; dat is één van de activiteiten van de Biehal. Met het woord bie of bij heb je onmiddellijk de associatie met bedrijvigheid, denk ik.
Wat opvalt op deze doorgaande weg naar het industrieterrein van Lommel, is dat er nogal wat huizen half in verval staan. Ik fiets langs een verlaten en half in ruïne verkerende bakkerij. Het lijkt erop dat men erop wacht tot deze verloederde woning met dito bakkerswinkel ernaast vanzelf in elkaar stort. ‘Brood op de plank’ staat er nog op een felgroen aanplakbiljet op de winkelruit. Het toont bijna cynisch ridicuul in deze aftakeling. Vanaf hier zal er geen brood meer op de plank komen. Het zijn voorbeelden van verval waar je bijna zelf met een moker tegenaan wil: smerige bobbels in een straat. Je vraagt je af hoe lang mensen die hier tegenover wonen, al aankijken tegen deze verschrompeling van beschaving. En er staan nog verschillende braakpanden in deze lijn. Overigens weet ik dat mensen uit deze straat hun best doen hun wijk leefbaar te houden. Ze wonen er met plezier en ze doen hun best met elkaar er een aangename woonomgeving van te maken. Er is zeker geen sprake van algemene verloedering. Ik fiets langs een vangrail.
Haaks op de weg die ik rijd, komt een andere weg uit, die er haveloos uit ziet. Er groeien struiken en bomen door het asfalt heen. Het moet een brede vierbaansweg voorstellen die uit niks komt en die nergens heen gaat. Bijna overwoekerd. Aan de overkant van de weg die ik rijd, is er nog zo’n vangrail. Daar loopt die weg naar helemaal nergens verder door. Een fiascoweg, gepland door Guus Flater zo te zien. Hier is een kemel met wel vier bulten geschoten. Als je op de kaart kijkt, kun je ongeveer de bedoeling van deze weg raden. Hij zou dwars op de bestaande Ringlaan (die in feite geen ring is, maar een grote doorgaande weg tussen Pelt en Mol) een verbinding moeten hebben gelegd met twee industrieterreinen in Lommel: de Maatheide en het Kristalpark/de Balendijk. Men heeft het er maar bij laten zitten na de asfaltering. Toch maar geen weg, maar het opruimen van de vergissing was er teveel aan. Het ligt er ook weer als een schandvlek bij. Mensen gebruiken het wel: men fietst er overheen en men laat er de hond uit.
Maar ach, in België kom je wel meer van deze flagrante misslagen tegen. Zo vind je links en rechts bruggen, op- en afritten of tunnels die nergens toe leiden: ruimtelijke flopordeningen, als je het nog mild uitdrukt. Ik heb het gevoel dat het tekenen zijn van politieke intriges, bestuurlijke coterieën waarbij bakken met publiek geld over vangrails de dieperik in verdwenen zijn. En dat ligt er exemplarisch klip en klaar bij. Het is niet meer te achterhalen wie met wie hier mis gekonkeld heeft en welke stralende ambities hier in zurige nalatigheid zijn gesneefd.
Ambities genoeg. Daar ligt het niet aan. Ook in Lommel. Er ligt nog een enorm terrein braak, waar men steeds en tot nu toe nog bedrijven wil verleiden zich hier te vestigen.
‘Kristalpark lll ligt op een industriezone van in totaal bijna 900 hectare in het Noord-Limburgse Lommel, in het hart van de Euregio. Die ligging is een strategische meerwaarde voor de gevestigde bedrijven dankzij de ontsluiting van de provincie in het algemeen en van het bedrijventerrein in het bijzonder via auto-, spoor- en waterwegen. Zo verbinden het Kanaal Bocholt-Herentals en de IJzeren Rijn-spoorlijn de site met de Haven van Antwerpen. Voor vrachtwagens is Kristalpark lll dan weer vlot bereikbaar via de Limburgse Noord-Zuidverbinding (N74) en de N71.Bovendien staat onze provincie ook in vlotte verbinding met Brussel en Antwerpen, en met de omringende landen: Nederland, Duitsland en Luxemburg.’ (https://kristalpark3.be/ ).
Men stoeft ook met het grootste zonne-panelenpark van de Benelux met – let op – 300.000 panelen (gepland, dat wel voorlopig), waar je als bedrijf zó op kan inpluggen. En we hebben enorme windmolens draaien. Alles voor u, ondernemer. Ik wil wel even helpen met reclame maken, hoor.
Ondanks de ronkende werfteksten, wil het allemaal niet heel goed lukken. Daarbij blijft de vraag – vind ik – moet je dat dan steeds coûte-que-coûte willen. Er wordt heel veel gesproken over het ontsluiten van Noord-Limburg (daar zit volgens sommigen de crux dat het zo moeilijk wil lukken) en er zijn veel studies naar gedaan. Als je even zoekt op internet kom je de studies tegen, inclusief soms pré-milieu-effect-rapportages. Kijk maar als voorbeeld: PLAN-MER SCREENINGRUP Kristalpark West en RUP Kristalpark Oost https://mer.lne.be/merdatabank/uploads/nthnvg4594.pdf . (RUP staat voor ruimtelijk uitvoeringsplan). Hier in het Kristalpark liggen naast reeds aangelegde wegen en voorzieningen negenhonderd hectaren bedrijfsarealen kant-en-klaar kaal en zo te zien blijft dat nog wel een tijdlang zo. Ikzelf heb te weinig verstand van dit soort zaken, maar het is niet moeilijk waar te nemen als je hier goed om je heen kijkt.
Ik fiets vanaf de Balendijk het industriepark binnen. Nu dacht ik steeds dat er in zo’n gebied niet zo heel veel te zien is of over te vertellen valt; ik kwam er toch met verhalen vandaan. Dat leest u in een aantal volgende afleveringen terug.
© Willem 261020